De openbare toiletten in Amsterdam golden in de 18de en 19de eeuw als een van de ontmoetingsplekken voor homoseksuelen. Pas na de Tweede Wereldoorlog kregen zij toestemming om eigen cafés en dancings te openen, dus ontmoetten mannen elkaar tot die tijd elders. Die ontmoetingen in toiletten echter, daar waren de Amsterdamse autoriteiten niet blij mee.
Sinds de in 1811 door de Fransen geïntroduceerde Code Pénal was homoseksualiteit weliswaar niet meer strafbaar; seksuele verrichtingen in het openbaar waren wel verboden. Om aan de activiteiten een eind te maken, moesten de mannen dus op heterdaad worden betrapt. Toen in de 19de eeuw de eerste urinoirs in het stadsbeeld verschenen, hadden de ontwerpers op de tekentafel hun voorzorgsmaatregelen getroffen. Men ontwierp ze zo dat de mannen niet bij elkaar in het kruis konden kijken en van buitenaf de voeten en de hoofden van de gebruikers zichtbaar waren. Desondanks bleef het ‘pisbakken lopen’ langs vaste plekken nog decennialang bestaan. Enkele pisbakken in Oost en in de Watergraafsmeer: Celsiusstraat, Flevopark, Javaplein, Linnaeuskade, Linnaeusparkweg, Krugerplein, Middenweg, Molukkenstraat, Oostelijke Handelskade, Oosterpark en de Veelaan.
----------------------------------------
Klik rechts (icoontje) bovenaan op de foto en de afbeeldingen worden vergroot weergegeven.
Amsterdam is altijd in beweging. We gaan terug naar een plek van toen. Het Oosterpark, 1982, bij het O.L.V.G. (rechts).
De betonnen urinoirs verdwijnen langzaam uit het straatbeeld. Dit exemplaar is in 2013 weggehaald.
------------------------------------
Klik rechts (icoontje) bovenaan op de tekst en de tekst wordt vergroot weergegeven.
Klik rechts (icoontje) bovenaan op de foto en de foto wordt vergroot weergegeven.
joop jansen 32
de pisbak
Met al deze pisbakken gaat er ineens mijn jeugdige leeftijdsgeheugen op hol slaan.
ik woonde dus in de Wetbuurt en wij speelde,Benny v.d.Hulst en nog meer buurtgenootjes altijd bij de pisbak,die naast de schuilkelder stond en de schuilkelder weer naast het houten politie bureau.
In mijn tijd was het een pisbak met een rond dak,net als de afbeelding zoals in het Flevopark.
Wij klommen langs de zijkant,over het dakje,zo de pisbak in en dat was een soort krijgertje.
Wat zullen wij gestonken hebben,maar dat viel waarschijnlijk niet op,daar iedereen, èèn maal in de week zich helemaal waste en schoon ondergoed aan trok.
De meeste kinderen uit onze buurt liepen zomers op bloten voeten of klompen.
Met die klompen gingen wij ook naar school in de IJselstraat,het was dus oorlogstijd en ons moeder, vader zat in Duitsland,had deze klompen in Diemen op de kop weten te tikken.
Wij ,mijn broer en ik werden door de broeder,wij zaten op een katholieken broederschool,naar huis gestuurd,omdat de pastoor,die waarschijnlijk de dienst daar uitmaakte,dit verboden had,dat de kindertjes met klompen op school kwamen.
Wij naar huis en moeder met ons weer naar die school.
Van de school naar de pastorie in de Lekstr.en ging mijn moeder tegen die pastoor te keer,daar lusten de honden geen brood van.
Zij heeft wel bereikt dat wij met de klompen op school mochten komen,mits ze onder de kapstok werden uitgedaan.
Binnen een week liep een derde van de kinderen op klompen,wat wel een voldoening voor ons moeder was.
Jammer genoeg heeft ze daar nooit een lintje voor gekregen.
Maar brave borsten,aan alles komt weer een eind :
Ben v.d.Hulst.............overleden
Politiebureau..........afgebroken en opgestookt in de kolenkachels
Schuilkelder....................Afgebroken
Pisbak.............andere geplaatst en uiteindelijk ook foetsie
Bakkerij Horremeyer op de hoek..........weg
Buma andere hoek van de Celciusstr..................ook weg
Ik ben uit Amsterdam weg en als er een planeet op de aarde komt...........zijn we allemaal weg.
groetjes Joop Jansen 32