ISAR HARLEMIA, MONDRIAANS HOND?

Auteur: Jan Dijk

Pauline Q. bestudeert de geschiedenis van de herdershond, en heeft de duurste Mondriaan thuis hangen, Victory Boogie Woogie - in kopie dan. Haar oog valt in een hondententoonstellingscatalogus uit 1902 - als wetenschapper moet je alles nazien – als vanzelf op een hondenportret van dezelfde Mondriaan. Er moet nóg eentje van hem zijn, leest ze, met twee puppies. Een kwartje valt.

Isar_Harlemia[1]

Isar_Harlemia[1]

 

Ze gaat dus met een Mondriaanspecialist contact opnemen; die kijken immers niet naar kynologische (honden)literatuur. Het allang bekende schilderij dat hondentrouw toont blijkt van niet later dan 1902! Een deel van het raadsel omtrent  het schilderij is opgelost. Linksboven staat de naam van de hond. Isar (destijds een populaire naam voor een vrouwelijke Sint-Bernardshond, want dat is het) Harlemia.

In 1902 woonde Mondriaan in bij zijn twee broers op het adres Ringdijk 82. En in de Watergraafsmeer was sinds kort een hondenkennel Harlemia op het adres Weesperzijde 18. De gemeente Watergraafsmeer had eigen huisnummers voor de Weesperzijde. Vlakbij dus! Eigenaar en expert Bols was met zijn kennel en met Isar uit Haarlem gekomen. Raadsel helemaal opgelost! Ze had twee puppies met de onvergetelijke namen Tristan en Isolde. Heeft Mondriaan die dan ook geschilderd? Moet haast wel. In die catalogus wordt dat schilderij van de puppies alleen maar vermeld. Kijkt u thuis eens rond, heeft u het misschien ergens? Het is spoorloos.

Isar won aardig wat prijzen, een tophond.

Mondriaan was een hondenvriend; honden vergezelden hem in zijn eenzame leven. Isar met T & I ook daar aan de Ringdijk? Niks over bekend. Waren de broers tegen? Maar Oost heeft er - dankzij Pauline -  na Albert in het Oosterpark wel een iconische hond bij. Het schilderij bevindt zich in Den Haag (Kunstmuseum).

Dat van het huis aan de Ringdijk hangt in San Francisco met precies deze titel. Onuitspreekbaar voor de mensen daar! De contouren zijn vaag.

 

Bron: Museumtijdschrift.

Alle rechten voorbehouden

151 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

On_the_Ringdijk,_Watergraafsmeer[1]

On_the_Ringdijk,_Watergraafsmeer[1]

krantenartikel NRC

krantenartikel NRC

3 reacties

Voeg je reactie toe
Anneke Koehof

Mondriaans hond? Nee.

Om een van mijn schilderijen goed op deze plek te krijgen verdween het schilderij van de hond die bij mij in de hal hangt en dat is volgens mij ook een St. Bernardshond al ben ik daar niet helemaal zeker van. Ook de schilder is mij niet bekend. 

Als kynoloog had dit verhaal van Jan Dijk wel meteen mijn belangstelling. Ik kocht het schilderij, wat nu al behoorlijk gecraqueleerd is, lang geleden in een antiekzaakje in Hilversum en ik ben er zeer aan gehecht. 

Eerlijk gezegd niet uit Amsterdam Oost... Maarrrr, wat heb ik nog meer aan mijn muur hangen? Een reproductie op linnen van een St. Bernardpup geschilderd door... Otto Eerelman! Het origineel bevindt zich in het Groninger Museum en het is geschilderd in 1924, twee jaar voor de dood van Otto Eerelman. Het was door een tip van Jan Dijk dat ik nu weet wie de schilder was, met dank!

Overigens, ik heb in een van mijn verhalen wel degelijk aan de honden uit onze straat aandacht geschonken. Ze waren niet beroemd, maar wel jarenlang een bekend straatbeeld. https://geheugenvanoost.amsterdam/page/70363/de-honden-uit-onze-straat

 

St. Bernardpup door Otto Eerelman.

St. Bernardpup door Otto Eerelman.

St. Bernardshond in mijn hal.

St. Bernardshond in mijn hal.

 

Anneke Koehof

Mondriaans hond?

hond van Sientje Mesdag

hond van Sientje Mesdag

Dank voor je reactie Jan! Ik ga dat zeker eens verder uitzoeken, al was ik daar jaren geleden ook al mee bezig. Maar in de tussentijd is het toch iets makkelijker om iets digitaal op te sporen. En zo 'sluipt' de kynologie ook ons Geheugen van Oost binnen.

Zo 'vond' ik op een tentoonstelling 'Mesdags uit de familie'  in het Mesdagmuseum een schilderij van de hond Nero, in 1874  geschilderd door Sientje Mesdag. De kop (wij noemen dit het hoofd) van de hond is wel bekend maar deze hond,  kijkend door het raam van de achterdeur,  was uit particulier bezit. Ik raakte daardoor zeer ontroerd, omdat de houding  zo kenmerkend was. Gelukkig mocht ik van de suppoost een foto maken van het schilderij en die prijkt nu bij mijn andere hondenafbeeldingen. Nero was een New Foundlander. Sientje Mesdag schilderde ook haar andere honden. Nero is wel opgenomen in de catalogus 'Mesdags uit de familie'  2015, op pagina 43. Aanbevolen!

Groet van Anneke Koehof.

Jan Dijk

Sint-Bernardshondenschilder

Beste Anneke,

Zoëven bel ik een goede bekende en vertel  ik over Isar. Zij vertelde mij over de Groningse schilder Otto Eerelman die naast paarden ook wel Sint-Bernardshonden schilderde. Hij is zeker in Groningen algemeen bekend, ik had hem niet op mijn netvlies; voortaan wel. Hij is bekend genoeg. Denk eens aan hem!