Molen de Gooyer in Centrum-Oost

-De Gooyer is de niet meer functionerende stellingmolen aan de Amsterdamse Funenkade, bekend als de 'Molen van OOST' en de hoogste houten molen van Nederland. Vanaf de Mauritskade heb je een fraai uitzicht op de molen.

-Hoeveel molens, aangedreven  door wind en water, waren er vroeger? Tot 1900 waren er in heel Nederland ongeveer 10.000 molens. Langs de Zaan stond 1100 molens voor het broodbakken en voor de industrie. Het was mogelijk geworden door de uitvinding van de krukas in 1594**. Op de kaart* uit 1812 zijn deze Zaan-stelling-molens [olie- en hout- ] vermeld.

-Ter vergelijk: Nu telt Nederland ongeveer 3.000 'moderne' windmolens, turbines** gebruikt voor het opwekken van elektriciteit, die voor verdere distributie via batterijen naar bakker en industrieel wordt verplaatst. Een lange weg! Het is helaas indirect gebruik. En ... hoe onduurzaam zijn batterijen?

-Op wikipedia lees ik ook over de vele keren verplaatste molen De_Gooyer, die de bedieningsgalerij op +_ 18 meter hoogte heeft en nu gelegen aan de Amsterdamse Funenkade, bij de Zeeburgerstraat, tussen de Singelgracht en de Nieuwe Vaart, stadsdeel-grens van Oost. De molen kijkt uit door zijn hoogte over Het Gooi. Een stellingmolen is een hoge windmolen met een galerij of stelling. Zo'n molen staat meestal in bebouwd gebied en moet hoog zijn om binnen de bebouwde kom voldoende wind te kunnen vangen. De wieken reiken dan ook niet tot de grond. De Gooyer bestaat uit twee op elkaar geplaatste houten achtkanten op een stenen onderbouw. De vlucht van de molen is 26,6 meter lang.

-En wie van ons heeft geen biertje gedronken bij Brouwerij 't IJ gevestigd in het naast de molen gelegen voormalig Gemeentelijk Badhuis uit 1911? In tegenstelling tot wat velen denken vormen molen en voormalig badhuis noch historisch, noch bouwkundig een geheel. Tip! Wandeling 'Knooppunt nr.2' naar molen de Gooyer / meer info? geheugenvanoost.amsterdam/knooppunt-nr.-2-welvaart-en-barre-tijden .

--------------------------------------------- -----------------------------------

* een reproductie van de kaart van de Zaan-stroom is [voorjaar 2024] te bezichtigen op de stoep van Pretorius-straat nr.37. Info:  Wikipedia-info en  de Map Factory  https://www.mapfactory.nl/index.html

** Een  windturbine is een molen dile de energie van de wind omzet in  elektriciteit  voor indirect gebruik . De geproduceerde energie wordt eerst opgeslagen in  batterijen en dan later indirect beschikbaar gesteld voor allerlei functies. Een lange weg te gaan. Daarentegen produceren traditionele windmolens langs een korte weg, directe, mechanische energie om bijvoorbeeld graan te malen of water op te pompen.