Vrijheids-wandeling aangeboden door GEHEUGENvanOOST.nl / 20 jarig bestaan 2023
-
Voetstap 3: Van herinnering tot toekomst vol hoop
Thema's 2023: 'Leven met oorlog' en 'Tot we allemaal vrij zijn'
Vertrek vanuit Boost, het centrum voor mensen met én zonder vluchtachtergrond,
gevestigd Danie Theronstraat 2. ----------------------------
Vanaf Boost wandelen we naar het monument 'Het Buikschot' [1] t.o. Tugelaweg 110. ---------------------
Op deze plaats werden 3 verzetsstrijders doodgeschoten. We luisteren naar het gedicht 'Klaaglied' [2] van Wil Sennebad. Als kind heeft zij gezien dat haar overburen weg werden gevoerd bij de razzia. Bewoners van de Transvaalbuurt leerden op veel manieren hoe, ja, zo goed en zo kwaad als het gaat, te 'leven met oorlog'. Brute herinneringen.----
Maar we gaan op weg voorwaarts over de Beukenweg.
We lezen verhalen bij 4 woningen waar POSTERS [3] tijdelijk /elk jaar hangen
achter de ramen van nu, die ons vertellen over de bewoners van toen. --------------
We gaan verder langs het Slavernijmonument in het mooie Oosterpark op weg naar het hoopvolle Wens-monument naast de Muiderkerk. Hier schrijven mensen op kleine kaartjes hun wens: 'Tot we allemaal vrij zijn'.
Bij het OLVG zie je door de bomen van het park al het Nationaal Monument Slavernijverleden [4] Elk jaar wordt hier op 1 juli de afschaffing van de slavernij [1863] herdacht. Keti Koti vertelt ons over de 'verbroken ketenen'. ---------------------
Iets verder bij monument 'De Schreeuw' [5] word ik herinnerd aan opiniemaker Theo van Gogh, omstreden voorstander van vrije meningsuiting. Op 2 november 2004 werd hij vermoord door Mohammed Bouyeri. De moordenaar is vanuit gevangenis Vught nog steeds een inspiratiebron en terroristen-leraar voor jihadisten, oproepend tot de 'heilge oorlog'.
Het Oosterpark is rijk aan plekken die onze aandacht vragen.-----------------
Ja, en dan 'deTitaantjes' [6] van de schrijver Nescio. Hij ging in1894 naar de driejarige HBS aan de Mauritskade en werd later schrijver. In 'deTitaantjes' memoreert hij: 'Jongens waren we, maar aardige jongens ..... Heele zomernachten stonden we tegen ’t hek van ’t Oosterpark te leunen en honderd uit te boomen'. Het ging de jongens om vrijheid van doen en laten. Langs het monument 'Vlam' gemaakt door Jan Wolkers naderen we de Muiderkerk. Naast de Muiderkerk ligt het Wensplein voor de Vrede [7]. Een kunstwerk van staal in de vorm van een kralenketting met 37 wensen. Het werd op 17 mei 2008 onthuld door Gerdi Verbeet. Het is bedoeld om stil te staan bij vrede, vrijheid en goed samenleven 'tot we allemaal vrij zijn'. Het blijft boeiend om de hoopvolle wensen van buurtbewoners te lezen.
= Voorlees-fragmenten:
- 'Klaaglied' /GeheugenvanOost-verhaal 'Winkelier 'Del Rio' is Elkan Roe'
- Wensen op Wensplein
= Aandachtspunten onderweg:
- Nationaal Monument Slavernijverleden [2002] https://nl.wikipedia.org/wiki/Nationaal_monument_slavernijverleden
- De Schreeuw
- Wensplein voor de Vrede
Kijk film en tekst:https://4en5meiamsterdam.nl/tot-we-allemaal-vrij-zijn/ ---------------------------------
Vijf verhalen uit geheugenvanoost.nl
1.Kinderjaren in Betondorp
'Ook tulpenbollen hebben we moeten eten'.
2. Kou en honger!
' Bij het Muiderpoortstation zag ik een groep mensen waar koorden om heen waren gespannen'.
3. Schoenzolen stoken
'Mijn vader had een schoenmakerij en verwerkte oude autobanden tot zool en hakken. Als spijkertjes gebruikte hij de nageltjes uit sigarenkistjes.
4. Warmte voor licht, licht voor warmte
'Elke avond kon hij zo enkele uren lang een 6 volts fietslampje helder laten branden. Hij had licht, wij warmte!'5. Herinneringen aan de oorlog
'Wij hoefden geen ster te dragen. Ga naar de website van het Joods Monument.nl .'
Verdere info
1. Buikschot
Het buikschot is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost.
Het is een monument ter nagedachtenis van drie mannen die hier op 15 december 1944 ter plekke door de Duitse bezetter werden neergeschoten ter vergelding van een aanslag op de spoorbaan eerder die dag. De drie mannen waren willekeurig gekozen uit de gevangenen uit het Huis van Bewaring aan de Weteringschans. Het beeld van de hand van Adam Jansma werd op 6 juni 1962 onthuld door Emma Nijhoff, vrouw van burgemeester Gijs van Hall in het talud van de Spoorlijn Amsterdam -
2. KLAAGLIED
3. van Annapaviljoen tot OLVG / heden
4. Het Nationaal monument slavernijverleden is een monument ter herdenking aan de afschaffing van de slavernij in het Nederlands Koninkrijk op 1 juli 1863 (Ketikoti/verbreek de ketenen). Het beeld is van brons en de sokkel is van beton. Bij het monument vindt op 1 juli een bijeenkomst plaats. In 2007 verklaarde de Minister van Onderwijs en Cultuur Ronald Plasterk tijdens de herdenking dat er in Nederland te weinig aandacht is voor dit verleden. ----
5. De Schreeuw is een monument ter nagedachtenis aan regisseur, televisiemaker, columnist en opiniemaker Theo van Gogh. Het monument staat aan de rand van het Oosterpark in Amsterdam, dicht bij de plaats waar Van Gogh op 2 november 2004 door Mohammed Bouyeri werd vermoord. Het monument is ontworpen door Jeroen Henneman. Het 4,5 meter hoge thermisch gestraalde roestvaststalen beeld heeft de vorm van een gestileerd profiel van een gezicht dat aan de ene kant schreeuwt en aan de andere kant een gesloten mond toont. Het werk toont de spanning en complexiteit van het thema de vrijheid van meningsuiting en hoe Van Gogh de mond werd gesnoerd.
6. Nescio. Bijna iedereen kent de openingszin van Titaantjes: 'Jongens waren we - maar aardige jongens. Al zeg ik ‘t zelf…' In Titaantjes blikt Koekebakker terug op de tijd dat hij en zijn vrienden idealen hadden, en vertelt hij hoe het hen is vergaan. Ze zitten in het Oosterpark op een bankje. Drie van de Titaantjes van Nescio. En ze zitten erbij alsof ze de hele wereld aan kunnen. Het beeld is van Hans Bayens. Het werd in 1971 onthuld en jaren later gestolen. In 1988 werd een nieuw afgietsel geplaatst. Op de sokkel staat: 'Jongens waren we - maar aardige jongens', de openingszin van Nescio's beroemde novelle Titaantjes uit 1915.
'Heele zomernachten stonden we tegen 't hek van 't Oosterpark te leunen en honderd uit te boomen'. Dat lezen we op de tweede pagina van Titaantjes. En nog eens staat deze tekst, als je het Oosterpark uitloopt, een stukje verder, op de gevel van het pand Linnaeusstraat 7-11, tegenover het Tropenmuseum.
7. Wensplein voor de vrede
De oude Muiderkerk, gebouwd in 1892, brandde deels af in 1989 maar de markante toren bleef gespaard. De huidige Muiderkerk is tegen de oude toren aan gebouwd en is onderdeel van een modern bouwcomplex uit 1997 dat ontworpen werd door architect Van Hoogevest. = Bij de Muidertoren op het Vredesplein staat het monument voor de vrede. Trinette Scheper en Elly van den Hout creëerden dit werk voorstellend een kralensnoer met juwelen. Op de interactieve kralen staan handgeschreven hoopvolle wensen van buurtbewoners, van u en mij. Vrijheid moeten we koesteren én beschermen.
Samenstelling verhalensite GeheugnvanOost.nl
We zijn benieuwd naar UW verhaal: geheugenvanoost@amsterdammuseum.nl
Loop de wandeling zelfstandig!!!
