Spitskopstraat 8 II – Het gezin van Joseph Pais (4)

Na het trouwen wonen de ouders van Esther (Hijman Polk en Klaare de Kromme) enige tijd in bij een broer van Hijman (Levie Polk) in de Joden Houttuinen 28. Ook moeder Klaare is inwonend. Het jaar daarop verhuizen ze naar de Keizersstraat 22.

Klaare overlijdt op 11 oktober 1894 waarna Hijman op 3 februari 1895 (inmiddels vier zoons en vier dochters) hertrouwt met Jeltje Hartog (geboren op 14 maart 1855). Met Klaare krijgt hij acht kinderen en met Jeltje later nog een zoon.

De naam Jeltje doet terecht vermoeden dat hier een Frieze achtergrond een rol speelde en dat klopt. Net als Hijman verliest Jeltje al op jonge leeftijd, zij is zelfs nog maar 4 jaar oud, haar vader. Voor zover valt na te gaan was Jeltje het jongste kind in een gezin met 7 kinderen. Haar ouders waren: Marcus Joseph Hartog (geboren te Harlingen) en Betje van Messel (geboren te Amsterdam, maar wonende te Leeuwarden). Marcus was weduwnaar toen hij met Betje trouwde. Jeltje is geboren in Leeuwarden en naar Amsterdam gekomen om te werken en wel als dienstbode. Dit is ook terug te lezen in de vermeldingen bij het Stadsarchief. Kijkend naar de Overgenomen Delen blijkt dat zij tussen begin 1891 en begin 1895 op acht verschillende adressen ‘een dienstje had’. Tussen 1874 en 1893 zijn er zeker 20 verschillende adressen genoteerd. Zij was inwonend dienstmeisje of dienstbode. Haar laatste adres in 1894 was Keizersstraat 15, zij werkte en woonde dus schuin tegenover het huisadres van Hijman en Klaare. Het is niet ondenkbaar dat Jeltje het gezin Pais kende.    

Het snelle hertrouwen van Hijman had mede te maken met het feit (vermoedelijk) dat een alleenstaande vader niet geacht werd als alleenstaande te kunnen zorgen voor een stel kinderen. In deze situatie was het oudste kind in 1894 nog maar 14 jaar oud. Door te hertrouwen konden de kinderen thuis blijven wonen en dus niet naar een instelling al bijvoorbeeld een weeshuis. Hijmen en Jeltje met het inmiddels grote gezin verhuizen nog drie keer. In 1898 naar de Batavierstraat, in 1904 naar de Uilenburgerstraat en na de sanering van Uilenburg naar de Magersfonteinstraat 11 huis in 1920. In het laatste geval is Hijman inmiddels voor de 2^e keer weduwnaar. Dat dacht ik althans omdat hij alleen staat ingeschreven op de woningkaart.

Hijman overlijdt op 8 juli 1923 op 76 – jarige leeftijd. Maar uit de familieberichten blijkt dat Jeltje nog leeft. Op de gezinskaart van Hijman wordt genoteerd dat zij op 16 januari 1924 is overleden.

Op dit adres, Magersfonteinstraat, woont ook zoon Marcus die werkte als schoenmaker op dit adres tot juni 1924, daarna is hij verhuisd naar de Eikenweg 25 huis waar hij (kort) een zaak in lederwaren had (M. Polk & Co).

NAAR: Spitskopstraat 8 II – Het gezin van Joseph Pais (1)

OF NAAR: Spitskopstraat 8 II – Het gezin van Joseph Pais (5)