Spitskopstraat 8 I – Het gezin van Barend Waterman (13)

Antwerpen

Rachel (geboren op 20 februari 1905) is van beroep kleermaakster. Rachel trouwt met Lodewijk Elkan (geboren op 27 september 1907 in Antwerpen) op 25 februari 1936 te Antwerpen.

Lodewijk is diamantslijper. Antwerpen was voor veel diamantwerkers een goede optie om daar in Het Vak te werken. Zeker als het in Amsterdam slecht ging in de diamantindustrie en er veel werkloosheid was. Maar in dit geval was Lodewijk al geboren in Antwerpen, maar nog in Amsterdam woonachtig geweest. Dit blijk uit zijn dossier dat ik vond bij het Felixarchief (België).

Hij zou in de Nieuwe Kerkstraat 58 hebben gewoond, het adres van zijn ouders. Reislust kan je hen niet ontzeggen, zij trouwden in Londen op 7 juni 1903. Sara, de oudere zuster van Lodewijk werd in Londen geboren. De tweede dochter, Susanna, wordt op 29 augustus 1905 in Borgerhout, Antwerpen geboren.

Terug naar Amsterdam

Aan het begin van 1940 keren Lodewijk en Rachel met hun twee kinderen terug naar Amsterdam. Het is onduidelijk waar zij precies hebben gewoond. Er worden meerdere adressen genoemd. Zo wonen zij volgens de archiefkaart vanaf 9 april 1940 in de Nieuwe Uilenburgerstraat, nummer 4 een hoog. Zij verhuizen op 27 februari 1942 naar de Foeliestraat, nummer 50 een hoog, een straatnaam die behoorlijk verhaspeld werd in de documenten. Volgens Het Joodsmonument woonden zij op 1 februari 1941 nog op Rapenburg, nummer 16 een hoog, maar dat klopt niet.

De beide kinderen; Maurice (van 15 augustus 1936) en Selma (van 4 oktober 1937) worden geboren in Antwerpen.

Amsterdam, de bezetting

Op maandag 4 januari 1943 wordt Lodewijk aangehouden en ‘in bewaring gesteld’. De reden voor de aanhouding wordt niet gegeven, maar op dezelfde dag wordt hij gefouilleerd en wordt genoteerd dat hij een bedrag van 1,73½ gulden bij zich had. Uit de documenten van de Arolsen Archieven blijkt dat hij werd verdacht van ‘zwarthandel’. Hij komt aan in kamp Vught op 27 januari 1943. Nog geen maand later wordt hij overgebracht naar K.L., maar het gaat om Kamp Westerbork. Rachel volgt dezelfde weg, maar komt later, op 2 april 1943, in Kamp Vught aan, samen met hun twee kinderen. Op 8 mei 1943 gaan zij door naar Kamp Westerbork.

Op Het Joodsmonument valt te lezen dat Rachel het verzoek heeft gedaan om samen met zoon Maurice en dochter Selma vanuit kamp Vught naar Westerbork op transport te worden gesteld om zich daar bij de vader te voegen. Een hereniging in Westerbork heeft er niet ingezeten. Lodewijk gaat op 20 april op transport om drie dagen later op 23 april 1943 in Sobibor te worden vermoord. Rachel en haar twee kinderen komen pas op 8 mei aan in Westerbork. Drie dagen later gaan zij op transport, Rachel en haar kinderen Maurice en Selma worden op 15 mei 1943 in Sobibor vermoord.

NAAR: Spitskopstraat 8 I – Het gezin van Barend Waterman (1)

OF NAAR: Spitskopstraat 8 I – Het gezin van Barend Waterman (14)