Spitskopstraat 8 I – Het gezin van Barend Waterman (5)

De oudste dochter Debora (geboren op 20 maart 1895) trouwt met Abraham Matteman (geboren op 12 juli 1893) op 11 november 1914. Hoewel niet met zekerheid valt vast te stellen, de geboortedatum ontbreekt in het militieregister, is hij mogelijk in 1919 gekeurd voor de militie. Inmiddels getrouwd en vader hoopte hij vanwege het kostwinnerschap te worden vrijgesteld. Abraham was 1 meter en 615 mm lang en werkte als koopman. Hij gaf aan dat indien hij in dienst zou moeten hij de voorkeur gaf aan ‘de wielrijders’. Hoewel 1919 wat aan de late kant was voor de keuring, kan het te maken hebben gehad met de mobilisatietijd als gevolg van de Eerste Wereldoorlog. Een stempel vrijstelling heeft hij niet, maar over een eventuele inlijving wordt niets vermeld.

Toen Debora trouwde in 1914, was ze al zeven maanden in verwachting van haar eerste kind. Abraham was aanvankelijk voddenman, maar het geld dat hij daarmee verdiende was onvoldoende om zijn grote kinderschare te kleden en te voeden. Al in 1920 deed hij een beroep op de Steun: ‘Met de lompenkar kan ik onmogelijk mijn brood verdienen in een gezin van acht menschen en nu de schoonmaaktijd weer voorbij is nog veel minder want als je een dag of wat verdient dan is het weer 2 of 3 dagen mis. (…) Ik hoop dat U Ed mijn gezin van de ondergang redt daar ik op zo’n manier onmogelijk op een eerlijke manier mijn brood kan verdienen’. Abraham had eerder een strafbaar feit gepleegd en stond onder toezicht. Ambtenaren van de Steun karakteriseerden het gezin als volgt: ‘Hoewel nog jong zijn de lieden bekende vragers en klagers’ en ‘de man is een lastige partij’. Later ging Abraham als visventer aan de slag, van hem zijn 2 marktkaarten bewaard. Moeder Debora verdiende geld bij door ramenassen te verkopen in de Sint Antoniesbreestraat en haring in de Nieuwe Uilenburgerstraat. Van haar zijn 2 marktkaarten (met foto) bewaard gebleven. Van beide beeld ik hier een marktkaart af.

Het eerste adres waar zij kwamen te wonen was Dijkstraat 23, daarna volgden nog enkele verhuizingen in de oude Jodenbuurt. Vanuit de Nieuwe Uilenburgerstraat 4 II is men verhuisd naar de Zanddwarsstraat 9 I, een jaar later naar de Oosterschekade 6 III. In totaal werden er in het gezin acht kinderen geboren: vijf jongens en drie meisjes.

Zowel Abraham als Debora worden op 23 oktober 1942 gedeporteerd naar Auschwitz. Abraham overleeft op wonderbaarlijke wijze, zeker gezien zijn toch wel al gevorderde leeftijd van boven de 50 jaar. Volgens de kaart van de Joodse Raad keert hij in 1945 terug uit Blechhammer, een subkamp van Auschwitz. Zijn adres in Amsterdam is Rapenburgerstraat 171. Deborah daarentegen is op 26 oktober 1942 in Auschwitz vermoord.

NAAR: Spitskopstraat 8 I – Het gezin van Barend Waterman (1)

OF NAAR: Spitskopstraat 8 I – Het gezin van Barend Waterman (6)