Spitskopstraat 6 I – Het gezin Grishaver (7)

De moeder van Keetje overlijdt

Tot aan begin 1941 zijn er verder geen belangrijke wijzigingen in de gezinssituatie. Dat verandert als op 25 mei 1941 de moeder komt te overlijden. Hoewel daarmee haar inkomsten vervallen wordt de steun verlaagt tot fl.12,50 per week. Opvallend is het verhaal met betrekking tot de V.O.V. van de moeder. Na haar overlijden wordt er nog een restbedrag van fl.100,- uitgekeerd. Met dit bedrag worden eerst de uitstaande schulden betaald. Het is niet duidelijk om welke schulden het gaat. Het bedrag dat overblijft wordt vervolgens verdeeld over de 7 kinderen (kinderen en de eventueel aangetrouwde partners). Elk krijgt daardoor een bedrag van fl.8,35. Een en ander wordt keurig doorgegeven aan Het Bureau. De ambtenaar oordeelt: “mijns inziens dit bedrag aan het gezin laten dus niet korten of inhouden op het steunbedrag”.

In december van dat jaar, 1941, krijgt het echtpaar Grishaver “Reductie Wasch”. Reductie wasch is een regelmatig voorkomende term in de verschillende dossiers. Het is echter niet duidelijk wat er mee wordt bedoeld. Het is echter zeer waarschijnlijk dat het te maken heeft met “De Gemeentelijke Wasch- en Schoonmaak- Bad- en Zweminrichtingen”.

Deze instelling beheerde behalve de gemeentelijk badhuizen ook een aantal washuizen. Zo is bekend dat er een in de Fronemanstraat bij het Sportfondsenbad Oost, tot 1933, heeft gezeten. Ook in de Linnaeusstraat heeft een washuis gezeten. Deze washuizen waren bedoeld voor de gezinswas. Later zijn er ook washuizen gekomen voor de gemeenteziekenhuizen en andere gemeentelijke instellingen (bron: Stadsarchief Amsterdam). De handwerkers Vriendenkring was zelf ook uitbater, maar dan allen van badhuizen.

Er worden uiteindelijk nog twee korte opmerkingen in het dossier gemaakt. Keetje is gekeurd door de G.G.D., zij is volgens deze instelling goedgekeurd, valide, voor huishoudelijk werk. Waarom zij is gekeurd, is niet duidelijk. Mogelijk heeft het te maken met het feit dat haar moeder is overleden en zij niet langer voor haar hoeft te zorgen. Opvallend genoeg is er in het dossier nooit gewezen op deze zorgtaak. Gezien haar validiteit is zij ingeschreven bij de Joodse Raad. Het bureau Arbeidsbemiddeling van de Joodse raad geeft echter te kennen dat mevrouw Grishaver - Hes niet in de conditie is om uitgezonden te worden. Men heeft het al vier keer geprobeerd maar zonder succes. Je mag je afvragen wat er wordt bedoeld met deze ‘uitzending’. De steun blijft vooralsnog gehandhaafd op fl.12,50 per week. Op 1 september wordt dit bedrag voor het laatst uitgekeerd.

Tot slot

Belanghebbende is, zo valt in het dossier te lezen, naar Duitsland vertrokken. Joseph Grishaver en zijn vrouw Keetje Grishaver – Hes worden in Auschwitz vermoord op 28 september 1942.

NAAR: Spitskopstraat 6 I – Het gezin Grishaver (1)