Spitskopstraat 4 II – Het gezin Santen (9)

Duifje Santen is het jongste kind van David en Mietje. Zij trouwt op 27 maart 1940 met Leendert Koopman. Uit de diverse vermeldingen van dit huwelijk (Burgerlijke Stand, bijvoorbeeld in het Alg. Handelsblad van 28 maart 1940) blijkt dat zij in de Watergraafsmeer zijn getrouwd. Leendert, geboren op 22 juli 1914, zou ‘rijwielhersteller’ zijn geweest, maar ook als brandstoffenhandelaar hebben gewerkt. Het Joodsmonument geeft als beroep: kolenhandelaar. Meer dan dat, volgens de Kaart van de Joodse Raad was hij eigenaar van een brandstoffenhandel in de Ruyschstraat 63 huis onder de naam of afkorting L.O.K.A., de L werd later doorgestreept. Toen Leendert werd gekeurd voor de militie werd hij vrijgesteld vanwege broederdienst. Wel wordt nog vermeld dat hij werkzaam was als klerenperser en dat hij zes jaar lagere school had gevolgd. Hoewel de eigen archiefkaart van Duifje aangeeft dat zij niet zou werken, blijkt uit de kaart van de Joodse Raad dat zij werkzaam is geweest als 'cartonage werkster'.

Ik vond een opvallend feit via de zogenaamde 'Bijzondere registers'. Daarin staat dat Leendert tussen 8 november 1923 en 7 april 1936 opgenomen is geweest in het Nederlands Israëlitisch Ziekenhuis in de Nieuwe Kerkstraat 135. Hij kwam uit het gezin van Mozes Koopman, zijn vader, en ging daarna weer terug naar hetzelfde gezin. Waarom hij daar werd verpleegd en waarom zo lang is helaas onbekend.

Leendert komt ook nog in de politierapporten voor. Hij heeft zich gemeld als getuige van een ongeval in de Swammerdamstraat, hoek Mauritsstraat. Een fietser was aangereden door een vrachtauto, de bestuurder van de vrachtauto was doorgereden. Het ongeluk vond plaats op woensdag 15 mei 1940. De fietser was Jacob Papagaai, 25 jaar oud en woonachtig in de Leeuwenhoekstraat 7. De juiste spelling moet overigens Papegaai zijn (bron: archiefkaart). Hij moest in het Ned. isr. Ziekenhuis worden opgenomen met een wervelfractuur. Leendert zelf woonde toen nog in de Blasiusstraat 68 huis.

Gedurende de oorlogsjaren wordt zijn bedrijf aangemerkt als 'Joodsch Lokaal'. Zijn handel of bedrijf werd daarom 'gespert'. Dit is althans wat wordt vermeld op de kaart van de Joodse Raad. Leendert was verder, althans volgens genoemde kaart vermeld: liberaal. Nrmaliter zou je dit ook moeten terugvinden in Het Joodsche Weekblad, maar niets van dit alles. Zij woonden na hun huwelijk aanvankelijk nog in de Blasiusstraat om per 28 januari 1941 te verhuizen naar Ruyschstraat 63 huis. Op 7 september 1940 werd hun zoon Mozes geboren. Het hele gezin werd op 2 juli 1943 in Sobibor vermoord.

Hoewel de foto van het adres Ruyschstraat 63 nog te vinden is bij het Stadsarchief kan en mag ik deze hier niet afbeelden. De rechten van deze afbeelding zijn namelijk niet bekend. De link naar de foto is: Ruyschstraat De foto kreeg als omschrijving mee: Houtroof uit Ruyschstraat 63, waarvan de joodse bewoners gedeporteerd zijn. Nummer 65 is reeds volledig gesloopt.

NAAR: Spitskopstraat 4 II – Het gezin Santen (1)