Spitskopstraat 4 huis – Het gezin Neter (1)

Nathan, geboren op 10 juni 1891, is een van de acht kinderen van vader Emanuel Neter en Heintje Pruijm. Emanuel Neter is geboren in Drenthe, in Norg hoewel ook Veenhuizen ook wel als geboorteplaats wordt genoemd. Niet zo verwonderlijk want Veenhuizen maakte tot in de vorige eeuw deel uit van de Gemeente Norg.

De kwestie Veenhuizen vraagt toch om aandacht. Veenhuizen was of is sinds lange tijd bekend als Gevangenisdorp of als Strafkolonie. Nu wil het geval dat in de geboorteakte van Emanuel wordt genoteerd dat hij in het ‘Tweede Gesticht te Veenhuizen’ is geboren. Het beroep van zijn vader is velzeggend: kolonist!

Lastiger is het met de geboortedatum van vader Emanuel Neter. Volgens zijn geboorteakte is hij geboren op 19 oktober 1855 en aangegeven een dag later. In deze akte staat overigens duidelijk dat de vader woonde in Veenhuizen in de gemeente Norg. Ook de 20^ste oktober kwam ik tegen, maar in het bevolkingsregister van Amsterdam ook de geboortedata 5 oktober 1856 en 20 oktober 1855 tegen. Maar ontegenzeggelijk gaat het om een en dezelfde persoon. De ene keer is Emanuel te koppelen aan zijn eigen vrouw, de andere keer aan zijn zuster en / of zijn ouders.

Het militieregister houdt zich keurig aan de officiële geboortedatum van 19 oktober 1855. Emanuel wordt gekeurd rond 13 maart 1874 (dag van de uitspraak). Hij wordt aanvankelijk goedgekeurd maar later toch wegens lichaamsgebreken vrijgesteld vanwege gehoorproblemen. In het register wordt daarvoor nr. 116 genoteerd wat staat voor ‘gemis van de oorschelp’. In het register staan ook nog wat lichamelijke kenmerken, zo was Emanuel 1 meter en 603 mm groot, had hij een ovaal ‘aangezigt’, een breed voorhoofd, grijze ogen, een gewonen neus en mond, een ronde kin en blond haar. Van beroep was hij sigarenmaker en woonachtig in Amsterdam. Dit laatste is niet vanzelfsprekend, want hij was geboren in Veenhuizen, gemeente Norg.

Naar Amsterdam

Wanneer Emanuel naar Amsterdam is gekomen, is niet helemaal duidelijk. In het bevolkingsregister over 1853 – 1863 vond ik enerzijds de verwijzing dat hij alleen met zijn zuster Schoontje in juni 1859 naar Amsterdam is gekomen. De ouders worden hier niet bij genoemd. Het adres was overigens Markensteeg 61. De ouders plus de twee genoemde kinderen worden overigens wel ingeschreven in juni 1859 op het adres Joden Houttuinen 91. De ouders waren Markus (Hijman) Neter en Anna Italiaander. Opvallend genoeg wordt Anna elders Naatje genoemd, bijvoorbeeld bij het overlijden van hun eerste kind, Heijman Marcus, op 2 mei 1853. Ook hier wordt overigens weer het Tweede gesticht Veenhuizen genoemd.

NAAR: Spitskopstraat even nummers

OF NAAR: Spitskopstraat 4 huis – Het gezin Neter (2)