Lente, nieuw begin vol melancholie

In Amsterdam Oost ken ik meerdere mensen die fijn bij het begin van de Lente hun Nieuwjaar vieren. Feest geboren uit overtuiging, creativiteit en verlangen. Ongedurigheid en wat onrust spelen een rol, ook bij mij. De Lente is toch een nieuw begin van heerlijke dagen in het voorjaarszon?

Khayyam ^ dicht:

Nieuwe lente, een bries, teder, over het gelaat strijke

Op het bloemgazon, hemels, een lieflijke gedaante prijkt

Het vergeten gister, zo bitter vergaan, wederom dreigt

Bemin louter het NU dus de stem van weleer zwijge.

Onrust ken ik ook op Oudjaarsavond. Zomaar midden in de winter? Hoe komen we eigenlijk aan die datum? De Romeinen beslissen de kalender bij de stichting van Rome rond 750 jaar vóór Anno één, af te stemmen op de stand van de maan . Het jaar heeft dan 10 maanden en begint met maart, de vredelievende, hoopvolle dagen van oorlogsgod Mars. Koning Numa Pompilius voegt rond 500 v.Chr. twee maanden aan het jaar toe: januari en februari. Januari krijgt de naam van Janus, god met de twee gezichten van einde en begin. Julius Caesar besluit rond 50 voor Christus een zon-kalender te gebruiken, die meer inzicht geeft in de seizoenen maar hij laat januari als de eerste maand. Een geleerde van Paus Gregorius XIII komt in 1582 met een nieuwe versie die meer regelmaat geeft. Januari blijft eerste maand. Mijn onrust zal wel met die twee Janus-gezichten te maken hebben, met de weemoed van vergankelijkheid, denk ik.

In Amsterdam Oost viert niet iedereen op 1 januari Nieuwjaar. Nee hoor. Tijdens de vrijdagochtend Praatgroep in Post Oost verzekert Sabria uit Somalië ons, dat Moslims Nieuwjaar hebben op de eerste dag van de maand Muharram, maar dat met Asjoera, tiende dag, pas echt Nieuwjaar gevierd wordt. Denk ook aan het Chinese Nieuwjaar dat op de eerste tot vijftiende dag van hun kalender wordt gevierd. Of aan het Joodse Nieuwjaar dat valt op de eerste twee dagen van de eerste maand van de Joodse kalender. Na 1794 was er een korte Franse Republikeinse kalender met het doel alle religieuze én royalistische invloeden te verwijderen. In de maand maart vieren Hindoeïstische bewoners van Oosthun Holi Nieuwjaar [28 maart 2021] **, met naam in het Flevohuis. De eerste dag van het oud-Perzisch Noeroez, dat 13 dagen duurt, valt op 19, 20 of 21 maart. Het is de eerste dag van de lente, wanneer dag en nacht precies even lang zijn. Ontwerper A. uit Oost maakt zelfs een Noeroez-poster voor OBA-Linnaeus. 

Filosofe Joke Hermsen stelt in haar ' Melancholie van de onrust ': 'De mens heeft weet van eigen vergankelijkheid. Het is de strijd van acceptatie, die de mens melancholiek maakt '. We kennen allemaal de weemoed bijvoorbeeld in de Fado van Portugal. 'Melancholie fungeert als de ene kant van de medaille, de andere kant is hoop, liefde, vertrouwen en verbinding'. ** Via rusteloosheid naar berusting.

Behalve rust, liefde en aandacht hebben we ook sociale verbondenheid nodig. Voor mij persoonlijke dat de contacten met vriend, buur en winkeliers in de Pretoriusstraat, want aanvaarding is in covid-tijd soms een lastige opgave. Ook kunst, muziek en literatuur helpen onze melancholie en heimwee in goede banen te leiden. Jammer dat de musea in Oost  covid-gesloten zijn. En met de Lente groeit het verlangen naar versoepeling van de corona-maatregelen.

​

Meer weten?:

- Schilderij van Robert van Audenaerd: Janus opent met een sleutel de 'jaarpoort'. De weg is vrij voor de Lente met engeltjes en bloemen. + - 1700

https://www.youtube.com/watch?v=4S46J3Kclak

- ^ Het jaar één AD komt overeen met het Romeinse jaar 750  anno urbis conditae . Oftewel: 750 jaar na het stichten van de stad Rome. Waarschijnlijk is de christelijke jaartelling toen begonnen omdat het zo'n mooi rond getal was. Gebruik in plaats van AD sommigen liever CE ("Common Era") -

- ** Slavenkoor / Nabucco aan de oever van de Eufraat https://www.youtube.com/watch?v=e1JkhNOcXGo :

Ga, gedachte, op vleugels van goud,

strijk neer op hellingen en heuvels

waar de zoete briesjes van onze

geboortegrond zacht en mild geuren.

Begroet de oevers van de Jordaan

en Sions gevallen torens.

O mijn vaderland, zo liefelijk en verloren!

O maagschap zo zoet maar fataal!

Gouden harp van vermoeide zieners

hangend aan de wilg, waarom zwijgen?

De herinneringen van het hart ontsteken toch vervlogen tijden!

O Solima, het lot jaagt ons naar een bruut geklaag, of juist

moge het ons sterken in 's Heren deugd

om het lijden te aanvaarden. ​

- Luister naar de melancholie  van Portugal-fado / https://www.youtube.com/watch?v=hiVU0kmogo4 en  NOMADS, het restaurant dat elk half jaar van keuken verandert, ook Portugal. 

- https://geheugenvanoost.amsterdam/page/82885/nieuwjaarsvieringen-in-amsterdam-oost    Opening expo zodra het weer kan.

- meer foto's [commons images, beeldbank en eigen] onder het artikel 

- vertaling Khayyam door Rizzoli ^

- het  AOK [Amsterdams Opera-Koor] gaf  in Amsterdam-  Oost ** uitvoeringen op uitnodiging van het Bredewegfestival tgv Koninginnedag