Leliman en de Indische Buurt

Dat Willem Leliman de opdracht kreeg om de woningen voor het Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring (HWV) te bouwen, had hij mede te danken aan zijn eerdere project in de Indische Buurt. In 1909 kreeg hij van Eigen Haard al de opdracht voor het ontwerp van Indië 1, een wooncomplex met benedenwoningen met daarboven een bovenhuis met eigen opgang. Later kwam daar ook nog een deel Zeeburgerdijk bij (de nummers 59 – 109). Later kwam daar dus ook nog Indië 2 bij, dwars op het eerder gebouwde complex Indië 1. Het gaat om: de Lombok-, de Djambi- en de Padangstraat (bron: Wendingen ).

Het Maandblad De Handwerksman van de HWV beschreef zijn project in de Indische Buurt als volgt: “De woningwet opent de gelegenheid, dat arbeiders-bouwvereenigingen met rijks- en gemeentehulp, woningen kunnen oprichten. Van deze gelegenheid is in Amsterdam gebruik gemaakt, maar steeds werden vierverdiepingshuizen opgericht. De meening, dat in Amsterdam geen andere arbeiderswoningen kunnen worden opgericht dan gelegen in perceelen met vier étages was vastgeroest. Er werd niet eens getracht eene andere bebouwing te ontwerpen. Een arbeiderswoonhuis, bestaande uiteen beneden en een bovenwoning werd als eene onmogelijkheid beschouwd. De bouwblokken, de straatbreedten, werden dan ook steeds ontworpen met het doel voor oogen om op die bouwblokken en aan die straten vier hoog boven elkaar woningen te bouwen.

Aan de woningbouw-vereeniging Eigen Haard, een arbeidersvereniging toegelaten ingevolge de woningwet, is het echter gelukt, om nu wel niet een tuinstadwijk te doen ontstaan, maar om twee bouwblokken met 64 vrije benedenwoningen en 96 vrije bovenwoningen te bouwen, zoodanig,-dat de huisjes slechts twee verdiepingen hoog zijn.

De omstandigheden waren gunstig, twee bouwterreinen in de Indische buurt naast de Derde Ambachtsschool waren ontworpen met een breedte van 33 Meter d.i. 7 Meter smaller dan gebruikelijk is in Amsterdam. De architect Leliman slaagde er in, aan de door de vereeniging verleende opdracht te voldoen, en wist na veel passen en meten op elk terrein 80 vrije woningen te ontwerpen. De twee blokken, waarvan er een voltooid is en eerlang zijne bewoners kan ontvangen, en waarvan de andere de voltooïng nadert, worden omgeven door bouwblokken bebouwd met de aloude vier-verdiepingshuizen. Zij vallen dan ook volkomen buiten den toon.”

Bron: De Handwerksman, maandblad van de Vereeniging Handwerkers Vriendenkring, jrg 22, 1913, no 10, 1913.

Naar het overzicht