Foekje Detmar
Frits Slicht
Het gebouw
Caspar Philips Jacobsz. (1732-1789) maakte het ontwerp voor het nieuwe rechthuis. Hij gaf het een statig, neoclassicistisch uiterlijk met Lodewijk XVI-details.
Afbeelding van het Rechthuis in de Diemer- of Watergraafs-Meer, herbouwt in 1777 Middenweg 4-6, de voorgevel van het Rechthuis. Techniek: Ets. 
Vervaardiger: Philips Jacobsz., C. (Caspar; 1732-1789), Mourik, B.
Datering: augustus 1778. Stadsarchief Amsterdam
"Het voormalig rechthuis is een fors tweelaags pand met geblokte hoekpilasters en aan twee zijden een risaliet met fronton. De voorgevel is voorzien van een pronkrisaliet met een balkon op toscaanse zuilen. Op een dakuitbouw staat een koepeltorentje. Dit neoclassicistische pand met Lodewijk XVI-details werd in 1777 gebouwd naar ontwerp van Caspar Philips ter vervanging van een 17de-eeuwse voorganger. (Bron: Monumenten in Nederland. Noord-Holland)"
“Amsterdam-Oost voor 50 jaren”
Een artikel in het Algemeen Handelsblad 1934
“De middenweg had alle allures van de landelijke weg. Vooraan rechts het nu nog bestaande Rechthuis, wel niet meer in zijn oorspronkelijke staat, als waarin Napoleon het zag, toen hem op die plek de gouden sleutels van de stad Amsterdam werden overhandigd….”
Algemeen Handelsblad 31 Juli 1943 (detail) Bron: Delpher 
In 1934 (op 31 juli) verschijnt er in het Algemeen Handelsblad een artikel met de opvallende titel: Amsterdam-Oost, voor vijftig jaren.
Volgens de schrijver van het artikel had de Middenweg in 1884 nog ‘de allure van den landelijken weg’. Veel is daar dan niet meer van te merken. Eigenlijk is alleen ’t Rechthuis, op de hoek van de Ringdijk, behouden gebleven. Maar, zo stelt de schrijver, niet meer in de oorspronkelijke staat. Het gebouw is meerdere malen verbouwd.
Tegenover het Rechthuis lagen verscheidene huizen met twee verdiepingen. Daar is in 1934 niets meer van over. Dit had te maken met de verbeterde toegang tot de Meer. De wegen werden zodanig verhoogd dat de oude woningen diep onder straatniveau te liggen. De schrijver van het genoemde artikel constateert: ‘dat er geen ander middel bestond, dan de gelijkstraatsche verdiepingen voor kelders te bestemmen en van de eerste verdiepingen benedenhuizen te maken’. Deze oude woningen hebben (1934!) plaatsgemaakt voor nieuwe woningen.
Op onderstaande foto is goed te zien hoe diep de panden lagen.
Middenweg, Rechthuis op de hoek van de Ringdijk. Middenweg 1-2-3 enz. (v.l.n.r.) Gezien in noordelijke richting naar de Linnaeusstraat. Links: 't Rechthuis', nrs. 4-6. 
Vervaardiger: Olie, Jacob (1834-1905) Collectie Stadsarchief Amsterdam
Wapen Watergraafsmeer
Aan de zijgevel van het Rechthuis bevindt zich een steen met het wapen van Watergraafsmeer: een naar links kijkende zwaan met gespreide vleugels die een wapenschild vasthoudt met de letters W.G.M.
Meestal wordt beweerd dat de wapensteen uit het oude politiebureau komt maar nader onderzoek heeft uitgewezen dat deze wapensteen oorspronkelijk geplaatst was in het stenen brandspuithuisje bij de Oeterwalerbrug waar de brandspuit van Watergraafsmeer stond. In 1881 is het huisje afgebroken nadat de brug, ivm de Gooische Stoomtram, in plaats van een stenen brug een ijzeren ophaalbrug werd.
De wapensteen werd door gevelsteenspecialist H.W. Alings in een museumkelder herontdekt en in november 1952 ingemetseld in de zijgevel van het rechthuis.
De zwaan in de muur van het Rechthuis Foto: Foekje Detmar 
Rechthuis 21ste eeuw
Het Rechthuis heeft in de loop der jaren veel bestemmingen gehad.
Tot 1 mei 1906 kwam het gemeentebestuur van Watergraafsmeer bijeen in het Rechthuis, dat gehuurd werd van het hoogheemraadschap Watergraafsmeer. Daarna deed het gebouw dienst als herberg, Café-restaurant 't Rechthuis. In 1928 werd het gebouw verbouwd en voor de helft ingericht als Incassobank. Een deel van de voormalige speeltuin werd bij de bank getrokken. Toen de Amsterdamsche Bank, later ABN-Amrobank. In de andere helft van het gebouw, aan de Ringdijkzijde kwam een muziekwinkel die in 1934 werd ingericht als pianozaak, later werd het een grammafoonplatenwinkel. In 1971 kocht de Amrobank dit pand.
Nadat de bank verhuisde naar een pand iets verderop, zaten er verschillende restaurants.
Middenweg 4. Vroeger het Rechthuis, hier de Amsterdamsche Bank (ca. 1960) Collectie Stadsarchief Amsterdam 
In 2020 is het een restaurant dat de naam heeft van de architect van het pand: Restaurant Jacobsz. Van het oorspronkelijke interieur is weinig bewaard gebleven. De huidige restauranthouder heeft de oude klok van het gebouw laten herstellen. De klok stond sinds 1999 stil. Nu loopt de klok weer en slaat de kerkklok elke dag om 12.00 uur 's middags tweemaal.
Dit is het vervolg op: Het Rechthuis voor 1921
Dit verhaal is verschenen op de site Annexaties 1921 van Ons Amsterdam.