In 1885 schonk Vincent aan zijn broer Theo van Gogh zijn nieuwste schilderij 'de Aardappeleters'. De Europese aardappel afkomstig uit Zuid Amerika was toen al meer dan twee eeuwen oud. Het telen van aardappelen werd van hogerhand al snel na aankomst gezien als de oplossing voor de optredende hongersnoden bij het volk. Het voedsel was eerst niet populair. Maar in de 19de eeuw steeg de consumptie. Ook in de 20ste eeuw bleef het verbruik hoog. Nederlanders prakken zo'n 90 kilo per persoon per jaar en Belgen zijn blij met 105 kilo friet per persoon.
Soorten
Het Scholten-concern, opgericht in 1841 op de veengronden van Oost-Groningen verwerkte fabrieksaardappelen tot meel. Consumptie- en pootaardappelen vonden goede bodem in Zeeland en Flevoland. De aardappel groeide in Nederland uit tot het nationale volksvoedsel. Zo is het bintjesras al meer dan een eeuw oud. In Friesland, in Sumar staat zijn monument.
Natuurlijk vormde de verkoop van aardappelen ook een goede handel voor venters en huis-aan-huis-verkopers en marktkooplui. Omstreeks 1885 waren er 30 markten in Amsterdam. In dezelfde periode werden er arbeidershuizen in de Dapperbuurt, snel en slecht, gebouwd. In 1899 stortte een groep woningen hoek Pieter Nieuwlandstraat/Dapperstraat in.
Dappermarkt
De as van de buurt werd vernoemd naar de 17e eeuwse Dr. Olfert Dapper, een medicus, geograaf en polyglot. Omdat allerlei venters elkaar gingen verdringen in de nieuwe Dapperstraat, is in 1911 de Dappermarkt opgericht. Al in 1912 werd het een dagmarkt.
Hele generaties bemanden er de aardappelkramen. Bekend is bijvoorbeeld de familie Koster. Zij verkopen vooral Hollandse aardappelrassen. Dikke Bertus was een zingende patatbakker. Behalve gek op prakken en frieten zijn Nederlanders en niet-Nederlanders tegenwoordig dol op snacks en chips gemaakt van aardappelen. Sinds de jaren zestig werd de chip vanuit Engeland geïntroduceerd in Nederland en met succes.
In de handel is altijd iets nieuws onder de zon. Anno 2015 bakt Tonnie Koster op de Dappermarkt zijn nieuwe snack. Het is de twister, een aardappel in spiraalvorm gesneden en in de frituur zalig knapperig gebakken. Het zit op een stokje, dus niet in de puntzak. Er zijn 5 smaken.
Ook in dit Vincent van Gogh-jaar, 125 jaar na zijn overlijden, zijn de aardappeleters nog steeds populair.
