Van binnen een neger

Auteur: Ellen de Vries
4 Reacties
Middenmeer

Het 'beroerd' praten over mensen uit Nederlands-Indië kon Nola niet rijmen met haar bewondering voor hun schoonheid.

Nola Boekomslag van het over Nola Hatterman, geschreven door Ellen de Vries.

Nola Boekomslag van het over Nola Hatterman, geschreven door Ellen de Vries. Door: Pieter de Lang

Alle rechten voorbehouden

Nola bracht haar jeugd door in Watergraafsmeer. Haar vader, John Hatterman, werkte bij de Indische handelsfirma Mirandolle, Voûte en Co. Deze firma importeerde en exporteerde suiker en tabak, maar vooral koffie. En voerde bovendien het beheer over ondernemingen in Indië zelf. Rond 1900 was Amsterdam het centrum van koloniale handel met Nederlands-Indië. Voor collega's van het kantoor van Nola's vader die thuis ben hen over de vloer kwamen, was Indië steevast hét gespreksonderwerp. Uitgezonden employés brachten tijdens hun 'Europeesch verlof' of bij terugkeer naar Nederland soms hun Indische vrouw en kinderen mee. Nola was 'helemaal enthousiast over die bruine jongetjes en meisjes'. Mooi vond ze hen. Dat er vaak 'beroerd' over de inwoners van Nederlands-Indië werd gesproken kon ze niet rijmen met haar bewondering voor hun schoonheid. Achteraf analyseerde ze: 'Natuurlijk, hoe kun je een land onderdrukken als je de mensen waardeert?'

Nola koos aanvankelijk voor een carrière als actrice. Ze verruilde het gymnasium voortijdig voor de Amsterdamse toneelschool. Die keuze kwam niet helemaal uit de lucht vallen. Haar oom Ad Verzijl speelde toneel en bovendien waren in de Watergraafsmeer verschillende toneelspelers neergestreken. Nola speelde onder andere bij Herman Heijermans en figureerde in 'stomme films' samen met sterren als Annie Bos en Lily Bouwmeester, maar keerde terug naar haar eerste liefde: tekenen en schilderen. Al in haar jeugd portretteerde ze de Indische kinderen uit haar omgeving. Toen Nola rond de jaren dertig in aanraking kwam met Surinamers, vond ze die nog mooier. Ze specialiseerde zich in portretten van zwarte mensen. Surinaamse schildersmodellen werden vrienden.

In 1953 emigreerde Nola - die zich naar eigen zeggen 'van binnen een neger' was gaan voelen - naar Suriname om in Paramaribo een kunstopleiding op te zetten. Aan het eind van haar leven trok ze zich terug in het oerwoud. Te midden van de marrons - 'bosnegers' - voltooide ze haar historisch vierluik over slavernij en het verzet daartegen.

In 1984 kwam Nola Hatterman bij een auto-ongeluk op weg naar haar eigen tentoonstelling om het leven. Ze werd 84 jaar oud.

Alle rechten voorbehouden

1403 keer bekeken

4 reacties

Voeg je reactie toe
rene

Re: Parbo

Jan Dijk:
Toen ik een aantal jaren geleden in Suriname was - dat zou iedere Nederlander eigenlijk één keer in zijn leven moeten doen - kwam ik in Paramaribo haar naam meerdere malen tegen. Had toen nog nooit van haar gehoord. Dat is wel veranderd. Op de mooie tentoonstelling Wit-Zwart in het Tropenmuseum, beeldend samengesteld door Alex van Stipriaan die daarna om bezuinigingsredenen het veld moest ruimen, kwam ze uitgebreid in beeld. Ik kocht het boek en las het van kaft tot kaft. Een aanrader!
Een blanke vrouw moest ons wijzen op de schoonheid van de zwarte mens. Luister dan ook naar haar. En zie haar kunst.

Had er maar gebleven Jan, mij heeft het enige tijd gekost dat goeie raad van iemand zoals Jan altijd bovenal iets zegt over Janneman,en noodzakelijk niet iets is,wat jou vooruit kan helpen.

Jan Dijk

Parbo

Toen ik een aantal jaren geleden in Suriname was - dat zou iedere Nederlander eigenlijk één keer in zijn leven moeten doen - kwam ik in Paramaribo haar naam meerdere malen tegen. Had toen nog nooit van haar gehoord. Dat is wel veranderd. Op de mooie tentoonstelling Wit-Zwart in het Tropenmuseum, beeldend samengesteld door Alex van Stipriaan die daarna om bezuinigingsredenen het veld moest ruimen, kwam ze uitgebreid in beeld. Ik kocht het boek en las het van kaft tot kaft. Een aanrader!
Een blanke vrouw moest ons wijzen op de schoonheid van de zwarte mens. Luister dan ook naar haar. En zie haar kunst.

T.F. van den Bos

Nola Hatterman in Suriname

Toevallig een paar maanden geleden een docu met Nola Hatterman gezien, waarin ze vertelde over haar leven en passie. Hele mooie vrouw. Hier lees ik dat ze bij een auto-ongeluk om het leven is gekomen. De documentaire was dus van rond de onafhankelijkheid van Suriname.

Hans Boer

'Neger

Het zal 1952/53 zijn geweest toen ik, een blozend blond jongetje, aan de hand van mijn donkere Indische moeder de kleuterschool binnenliep. Bij de nonnetjes in Hoogezand-Sappemeer. Een katholieke enclave in protestants Groningen. Donkere mensen waren in die tijd totaal onbekend; hooguit van horen zeggen. Eén van de klasgenootjes zei tegen mij: "Dus jij bent vroeger ook een neger geweest!" Toen ik dat later tegen mijn moeder zei, barstte ze in lachen uit! Tientallen jaren later had ze 't er nóg over.
Overigens beviel de provincie Groningen haar niet, dus verhuisden we spoedig naar Amsterdam.