Naar het Huis van Bewaring

5 december 2013

Verteller:

David de Levita (1926 - 2019)

Auteur:

Frits Slicht

31 december 1934 - 1 januari 1943 Cilliersstraat 4 II, Amsterdam, Transvaalbuurt

De eerste oorlogsjaren en de invloed daarvan op het gezin Keizer.

Emanuel 'bedankt' als lid van de ANDB. Zijn lidmaatschap van de ANDB eindigt op 4 februari 1942. Niet zozeer vanwege de Duitse maatregelen, zo lijkt het. Alle diamantbewerkers van joodse afkomst moesten hun lidmaatschap van de ANDB opzeggen. Zij moesten lid worden van een vakbond die uitsluitend bestemd was voor Joden (Betsalel). Op zijn kaart staat: ‘bedankt als lid (in gevangenis)’.<br />bron: Archief ANDB, IISG. — Emanuel 'bedankt' als lid van de ANDB. Zijn lidmaatschap van de ANDB eindigt op 4 februari 1942. Niet zozeer vanwege de Duitse maatregelen, zo lijkt het. Alle diamantbewerkers van joodse afkomst moesten hun lidmaatschap van de ANDB opzeggen. Zij moesten lid worden van een vakbond die uitsluitend bestemd was voor Joden (Betsalel). Op zijn kaart staat: ‘bedankt als lid (in gevangenis)’.
bron: Archief ANDB, IISG.

Alle rechten voorbehouden

In 1935 is Emanuel weer aan het werk bij de firma Huisman (nu staat er overigens ‘Gebr. Huisman’). Pas op 26 mei 1941 klopt Emanuel opnieuw aan bij Het Gemeentelijk Bureau. Volgens de beschrijving is hij in de voorafgaande jaren werkzaam geweest bij een firma Boas. Er is echter een probleem, Emanuel heeft in mei 1940 al zijn bescheiden als bondsboekjes en afrekenbriefjes vernietigd. Wel zijn er nog alle ‘belast. biljetten’ van de voorafgaande jaren. De firma Boas kan echter wel informatie verstrekken en doen dat dan ook zorgvuldig (!).Uit deze informatie blijkt dat Emanuel in ieder geval tussen april 1940 en maart 1941 regelmatig bij deze firma heeft gewerkt. Dit staat niet aangegeven op zijn kaart van de ANDB.

Josephine, tot voor kort werkzaam als hulpverkoopster tijdens seizoensdrukte bij de Bijenkorf, is haar inkomsten kwijt. De reden: ‘er worden thans geen Joodsche personen voor tijdelijke dienst te werk gesteld’. De beslissing is dat Emanuel een uitkering krijgt van 15,75 per week.

Dan dreigt ook enige tijd dat hij voor ‘werkverschaffing’ wordt uitgezonden. Hij krijgt namelijk een oproep voor een geneeskundig onderzoek. Dit komt te vervallen als hij werk vindt. Daarmee voorkomt hij uitzending naar één van de Joodse Werkkampen (in vooral Noordoost Nederland). De mogelijke ‘uitzending W.V.’ wordt op 6 augustus 1941 ingetrokken.

Uit het volgende deel van het dossier blijkt dat hij werk heeft gevonden als colporteur van het Geïllustreerde Weekblad Libelle (op de Singel).
In het dossier van het Gemeentelijk Bureau voor Sociale Zaken (opvolger van Maatschappelijke Steun) wordt verder vermeld dat hij op 29 september 1941 is gearresteerd door de ‘Deutsche Polizei’ en is ingesloten in Het Huis van Bewaring. Het is onduidelijk wat hiervoor de reden is.
De melding dat hij is ‘ingesloten’ blijft terugkomen tot en met november 1942. De volgende mededeling betreft zijn ‘overplaatsing’ naar Vught in maart 1943. In mei 1943 volgt: ‘naar Dld’.
Op dat moment is Emanuel al in Sobibor vermoord (op 9 april 1943).

Naar het Huis van Bewaring

Geen reacties