Toch een jodenster

Verteller: Max Plekker
Transvaalbuurt

Thuis waren we niet gelovig en onze eventuele Joodse afkomst speelde geen enkele rol. Toch moesten we een jodenster dragen.

 Het Afrikanerplein vlak voor de oorlog in 1938.<br />(Foto: Gemeentearchief Amsterdam)

Het Afrikanerplein vlak voor de oorlog in 1938.
(Foto: Gemeentearchief Amsterdam)

Alle rechten voorbehouden

Ik ben geboren in een communistisch georiënteerd gezin en was een jongen van vijftien jaar toen de oorlog uitbrak. Bij mij thuis was er geen sprake van geloof en een eventuele Joodse afkomst speelde geen enkele rol. Toen de nazi’s de jodenster invoerden kregen ook wij aangezegd, dat wij een ster moesten dragen.

Tegelijkertijd werd ons allerlei beperkingen opgelegd. We mochten niet meer met de tram, niet in parken, bioscopen en cafés’s komen. Ook fietsen was verboden.

Het bleek dat mijn grootmoeder ons, buiten ieders medeweten, allemaal had laten inschrijven bij de Nederlands Israëlitische Gemeente. Mijn ouders hebben hiertegen geprotesteerd en het uiteindelijk na twee jaar bij de rechtbank gewonnen. In die twee jaar heb ik rondgelopen met een doorlopende angst voor razzia’s, mocht ik niet deelhebben aan een maatschappelijk leven en moest ik ’s morgens naar mijn baas lopen.

Ik heb geluk gehad. Heel veel van onze buren, volwassenen en kinderen, zijn weggehaald en vergast. Het beangstigende was, dat het leven voor de meeste mensen gewoon doorging. De trams reden, de straten waren verlicht, de bioscopen trokken hun publiek maar bij nacht en ontij werden de mensen weggehaald. Ik was lid van de voetbalvereniging Transvaalkwartier.

Van de club, waar ik in speelde, hebben hooguit twee jongens de oorlog overleefd. Wij moeten de slachtoffers van de nazi’s niet vergeten. Niet alleen omdat zij Amsterdam Oost bevolkten maar ook om er voor te zorgen, dat het nooit weer kan gebeuren tot mensen op grond van hun ras, geloof of politieke overtuiging, worden vervolgd en vermoord.

Alle rechten voorbehouden

5252 keer bekeken

7 reacties

Voeg je reactie toe
Erik Meijer

Herinneringen van Erik Meijer aan Max Plekker (aanvulling in midden)

Aanvulling tussen 'actief' en 'Max':

Begin jaren '70 is Max nog landelijk bestuurslid geweest van de PSP, maar die partij was toen al over haar hoogtepunt heen, kreeg te kampen met uittochten en riep bij hem veel teleurstelling op.

Erik Meijer

Herinneringen van Erik Meijer aan Max Plekker

Mijn ouders woonden eind jaren '30 in de Smitsstraat bij het Afrikaanderplein, maar waren daar weg voordat het uitmoorden begon. Daar kende ik Max Plekker (1924-2007) dus niet van. In 1960 hoorde ik binnen de Amsterdamse PvdA met ontzag praten over Max, de man die vanuit Marokko zijn bijdrage aan de Algerijnse bevrijdingsstrijd had georganiseerd. Later kwam ik hem (diamantbewerker) en zijn zus Lidia (strijkster) tegen binnen de PSP, een partij ontstaan uit de linkervleugel van de PvdA en na 34 jaar opgegaan in GroenLinks. Daarin was ook Chris Zandvoort (zie reactie 13-10-2007) actief.

Begin jaren '70 is Max nog landelijk bestuurslid geweest van de PSP, maar die partij was toen al over haar hoogtepunt heen, kreeg te kampen met uittochten en riep bij hem veel teleurstelling op. Max heeft dat einde van die partij niet meegemaakt. Hij stortte zich op een nieuw welzijnsberoep en woonde inmiddels aan de Amsterdamse stadsrand in Geuzenveld. De laatste keren dat ik na de eeuwwisseling Max meemaakte was bij de jaarlijkse herdenking in Driehuis-Westerveld en IJmuiden van de de in 1942 uitgemoorde verzetsgroep van Henk Sneevliet. Toen hoorde ik ook voor het eerst over zijn oorlogservaringen, waaronder de reden waarom hij een gele 'Magén David' ster moest dragen en daarvan weer werd bevrijd. Die familieachtergrond was mij onbekend, te meer omdat zijn familienaam dezelfde was als die van de kennelijk 'arische' NSB-burgemeester van Haarlem. Max was zich dat voor hem ergerniswekkende gegeven zeer bewust. 

Liset van Vreumingen

Kende iemand het gezin Klatser

Sera/ Sara Klatser uit de Colensostraat overleefde als enige de oorlog maar ze stierf in 1947 aan TBC. Heeft iemand herinneringen aan haar?

null

Gerry Melis - van Oosterhout

Heeft lang geduurd voor ik kon reageren op het verhaal van Max.

Max heeft in mijn leven een grote rol gespeeld.

Hij heeft meer dan 30 jaar met mijn moeder samen geleefd.

Denk niet dat iemand op dit verhaal zit te wachten, maar hij is in een gezin gekomen met twee pleegkinderen en een vrouw die nog niet zo lang weduwe was geworden.

Max was iemand die erg op zich zelf was, maar toch aansluiting vond in ons gezin.

Hij heeft mij veel geleerd. Vergeten zal ik hem nooit ook al konden we aardig botsen met elkaar.

Voor hem kwam hij helaas in een gezin die niet zo politiek betrokken was. Maar zeker tijdens zij ziekbed heb ik een heel andere Max leren kennen.

Zonder Max was het leven van mij en mijn broer, maar vooral van mijn Moeder heel anders verlopen.

Dank je Max dat je in ons leven bent gekomen, al hebben we je het niet makkelijk gemaakt.

Snap je nu veel beter als toen ik een tiener was.

Max ik houd en hield heel veel van je kon het niet altijd goed tonen.

Maar dan bij deze en op je ziekbed zijn we elkaar zeer nader gekomen.

Denk heel veel aan je.

Liefs je pleegdochter Gerry.

Een bezoeker

rebekah samson

Het spijt me zo dat ik deze site pas onlangs ontdekt heb. Ik kende Max voordat wij naar Amerika vertrokken (dat was voor de oorlog. we waren nog tieners).

Een bezoeker

Chris Zandvoort

Max is 11 oktober 2007 op 83 jarige leeftijd overleden

Visitor

Jerry Gerrit Meents

Ook ik woonde op het Afrikanerplein op nummer 11 2-hoog. Ook mijn vader was lid van de voetbalvereniging Transvaalkwartier (TVK) - werd ook genoemd Trut Van Kaatje. De oorlog overleefde ik doordat mijn ouders gemengd gehuwd waren. Maar al de kinderen van mijn school, mijn hele family van mijn vaders kant en al mijn vriendjes overleefden het niet. Ook mijn onderwijzers van mijn joodse school zijn vermoord in Sobibor. mamzer1@earthlink.net