‘Hier ligt onze dierbare vriend Moos. Hij bracht vreugde in ons leven’. En ‘Rust zacht lieve meiden, Tanja 13 jaar en Monique, 17’. Zomaar twee teksten op grafzerkjes in het voormalige dierenbegraafplaatsje naast het oude Dierenasielgebouw aan de Polderweg. Tachtig jaar lang vonden hier huisdieren en bewoners van het dierenasiel hun laatste rustplaats. Nu het Dierenasiel is verhuisd naar de Ookmeerweg en een aantal barakken is gesloopt voor de nieuwbouw in het Polderweggebied moest ook het dodenakkertje verdwijnen. De grond eronder is vervuild en moet schoongemaakt worden en het romantische groen kon niet terug komen omdat de wortels teveel met elkaar zijn verstrengeld.
Het Asielgebouw, een schepping van architect B.J. Ouendag en in 1926 gerenoveerd door de Amsterdamse School-architect J.M. van der Mey blijft gelukkig overeind en krijgt mogelijk een horecafunctie. Al ruim drie jaar voer ik actie voor behoud van het dierenbegraafplaatsje en schreef ik erover in Het Parool en het monumententijdschrift Heemschut. De Bond Heemschut stelde zich achter mijn actie en GroenLinks nam het op in zijn verkiezingsprogramma. Tot m’n verdriet is nu het prachtige groene dodenakkertje toch vrijwel verdwenen. Sindsdien pleit ik voor behoud van in elk geval een aantal bijzondere exemplaren van de ruim 100 grafzerkjes door die in te passen in de nieuw in te richten groene openbare ruimte rond het gebouw.
Er werd altijd met respect omgegaan met overleden dieren. ‘Ik heb nog meegemaakt hoe een gestorven kater onder vioolklanken in een koetsje hier ter aarde werd besteld’, vertelde de vroegere directeur Ger te Winkel me. En tot voor kort kwamen nog baasjes rond de Kerst een borreltje drinken bij het graf van hun geliefde dieren. Er lag zelfs een gorilla begraven van een bioloog, die jarenlang met zijn dier samenwoonde en dertig jaar na zijn dood nog regelmatig langs kwam. Hij heeft inmiddels de aap herbegraven in zijn eigen tuin. Er is ook een gans ter aarde besteld in 1968. Het baasje heeft het beestje nog twee keer herbegraven omdat hij bang was dat het te vochtig lag in zijn kistje.
Het gaat mij bij mijn actie niet alleen om het respect voor het dier. Het gaat me er ook om dat in nieuwbouwwijken de herinnering levend wordt gehouden aan de voorgeschiedenis van een plek. Elke locatie heeft zijn geschiedenis en bezit sporen van cultureel erfgoed. En zo mogen ook de sporen van dit unieke begraafplaatsje niet verloren gaan. Op die manier gaan ook nieuwbouwlocaties meer leven omdat ook die hun geschiedenis hebben. Gelukkig lijkt het stadsdeel nu bereid een aantal zerken een plaats te geven in de openbare ruimte. Landschapsarchitect Dirk Holzer staat positief tegenover het idee achter de actie.
