Die volkstuin lag, komend vanaf de Duivendrechtsebrug (rechtsonder) in de diepte van het voormalige Diemermeer. Dit is de situatie rond 1940, zoals ik die goed gekend heb en waar met een rode lijn de plek waar de volkstuin van mijn vader is gesitueerd, wordt aangegeven.
Helemaal onder aan de dijk ligt nog de villa De Volharding, waar het volkstuincomplex naar werd genoemd.
Net als zoveel andere volkstuincomplexen is De Volharding geen lang leven beschoren.
Op de luchtfoto, die al voor WOII moet zijn genomen, is te zien dat al gewerkt werd aan de aanleg van de Gooischeweg. Dat is ook te zien op een foto van mij in de kinderwagen. Die staat op een grote opgehoogde (besneeuwde) oppervlakte met op de achtergrond Onderlangs. Er staat volgens mij ook een bouwkeet.
De aanleg van de Roozenburghweg van Betondorp naar de Kruislaan was nog niet van invloed op de verdwijning van het volkstuincomplex, maar in 1955 werd de helft er van gevorderd door de Gemeente Amsterdam omdat daar de Gooischeweg eindelijk kon worden aangelegd.
Thans is het hele complex verdwenen en is er een afhaalpunt van de Gemeente Amsterdam gevestigd en enkele andere bedrijf. Het ‘Zwarte paadje’ is er wel nog steeds en ook daar heb ik een foto van anno 1939. Hier op is te zien dat er op de tuintjes (r) gewerkt wordt. De RK kerk is nog niet gebouwd. Dat gebeurde pas jaren na de oorlog.
Wat het Stadsarchief meldt over De Volharding het volgende
Waar in 1938 met zoveel enthousiasme begonnen was met tuinieren op ‘De Volharding’ volgden helaas de oorlogsjaren. Het tuinencomplex lag voor velen te ver afgelegen om met de fiets (door de Duitsers gevorderd) te bereiken. In 1942 werden Joodse mensen door de bezetter gedwongen hun tuin op te geven. Tijdens de hongerwinter vonden er plunderingen plaats. Na de oorlog werden de tuinen langzaamaan hersteld, er bleven nog tuinen braak liggen tot 1950. In dat jaar begon de vereniging actief nieuwe tuinders te werven. In 1955 werden 50 tuinen onteigend, de helft van het totaal. Dit was ten behoeve van de aanleg van de Gooischeweg. Er werd door de vereniging tegen dit besluit geprotesteerd en verschillende kranten maakten er melding van. Het 25-jarig bestaan in 1963 werd gevierd met een receptie in het Meerhuis aan de Brink in de Watergraafsmeer. Het hele complex inclusief villa is in 1977 opgeheven.
Tot zover mijn inleiding
want ik vond het belangrijk om de geschiedenis van De Volharding vanaf het begin te belichten. Door de stadsuitbreiding werden na de oorlog ook nog andere volkstuincomplexen opgeheven, zoals “Nut en Genoegen” en “Vredelust”, Mijn ouders kregen verkering tijdens de Grote crisis. Mijn vader die van boerenafkomst was van Friesland naar Amsterdam gekomen om er werk te zoeken. Er was weinig werk maar in Watergraafsmeer stond nog een boerderij op de plek waar later het Ajaxstadion verrees.
Daar heeft hij een poosje lange dagen voor heel weinig geld gewerkt tot hij ‘te duur’ werd bevonden en dus ontslagen. Het was er niet de man naar om thuis te blijven hangen en zocht een zinvolle dagbesteding. Tuinieren bijvoorbeeld. Toen in 1938 De Volharding werd opgericht was hij een van de eersten die zich voor een volkstuin meldde. Hoe het mogelijk was dat hij al zo gauw in 1939 zo’n mooi huisje er op kon laten zetten, weet ik niet. In ieder geval kon hij hier heerlijk zijn gang gaan om er een oase van te maken en te zorgen voor gezonde voeding. Hij genoot van de rust en de natuur daar in die diepte van de dijk. Daar is ook deze foto van gemaakt en natuurlijk met de baby als middelpunt.
Helaas is bij het maken van deze foto ergens dubbel geklikt, maar het is een van de weinig foto’s van mijn vader uit die gelukkige tijd, waar hij zijn groene vingers heerlijk kon gebruiken bij het telen van bloemetjes, groente en aardappelen.
In de heerlijke zomer na mijn geboorte in juni 1939 was mijn moeder natuurlijk ook graag gezellig lekker er bij in de tuin tussen de bloemetjes. Dan zat ze heerlijk op de waranda met de thee en met het baby in het zonnetje. Mijn en vader kwam ook vaak even langs om te knuffelen.
Lees verder:De volkstuin van mijn vader, deel 2
T