Elders en bij ons.
De Romeinen noemden Klaprozen altijd 'Papaver'. Je ziet ze in de zomerperiode veel in het wilde gras op de talud [aangelegd in 1939] langs de Tugelaweg /Transvaalbuurt. De tere bloemen, echte doorzetters, staan symbool voor troost. De rode papaver staat ook symbool voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog, die in november 1918 eindigde. Het waren de papavers die rond Ieper in Vlaanderen de loopgraven geheel rood kleurden.
In diezelfde jaren ’20 kwamen er in de toen nieuwe Transvaalbuurt veel Joden wonen, afkomstig uit de buurten rondom het Waterlooplein. De meeste bewoners waren niet diep religieus en meestal aangesloten bij de SDAP, PvdA-voorloper. De buurt was socialistisch, een waar rood bolwerk. Frits Slicht heeft over deze Joden, voor Geheugen van Oost, veel verhalen geschreven; herinneringen aan hun komst, verblijf en wegvoering in de Tweede Wereldoorlog.
Hoe werkt de natuur?
Papaverzaad kan niet ontkiemen op een stilstaande grond want heeft een bodem nodig die in beweging is. De talud van de trein is dus een ideale plaats om te zijn. Zodra de bodem trilt, ontkiemen de wachtende zaadjes! Het doet ons bedenken … Door de beweging van het leven, met al zijn feestelijke en droevige kanten, is ook een mens in staat om te groeien in zijn denken, zeggen en doen.
Judith Gobits wonend langs de talud herinnert ons aan haar gedicht: 'Als ik een bloem was'
Als ik een bloem was
was ik denk ik een papaver
zoals ze aarzelend op lichte velden staan
verschoten rood, een beetje schuchter
en bij het kleinste regenbuitje al ontdaan
dan stond ik daar te dromen
met mijn blaadjes dicht
en open ging ik nog alleen
voor warmte en genegenheid
en licht.
Het schone, wat is dat?
Hier is het ware ruimte-laten voor 'iets'*, het schone, aan de orde. Een gedicht. Een speelse aanvulling van goede, menselijke gedachten op het bestaande, op de natuur. Op de papaver. Gelijktijdigheid van verleden en toekomst ervaren in het NU. Elkaar begrijpen.
Het is fijn wonen op de Tugelaweg, langs de talud met zijn groen, bloem en .. zijn trein. Groeien. Ontkiemen, bloeien, her-zaaien. Zich de ware wereld herinneren.
Geraadpleegde boeken en sites:
'Het schone' door Hans-Georg Gadamer*
'Gedroomd verschiet' door Judith Gobits
'Verteld om niet te vergeten' Herinneringen aan de joodse bewoners van Amsterdam Oost/Transvaalbuurt 1925-1945 door Frits Slicht
'In Vlaamse velden' https://historiek.net/klaproos-poppy-symbool-eerste-wereldoorlog/79619/
'Poppy history' www.youtube.com/watch?time_continue=20&v=AGCHk5_2skY&feature=emb_logo
'Geheim van schoonheid' www.youtube.com/watch?v=17YOp6j7i6k
'La vita é bella', prachtige film-muziek www.youtube.com/watch?v=fZVi07gz28w
opm. weer een Combi-verhaal door Judith, Jabbar en Dineke
