Als Jabbar in 1988 zijn studie in Berlijn over de moderne Perzische literatuur moet opgeven, besluit hij naar Amsterdam te komen.
Lievelingsdichter van Jabbar is Khayyam, dichter-wetenschapper uit de 11 de eeuw. Maar de kennis over moderne Iraanse literatuur is in Europa gering. Daarom kiest Jabbar, bij zijn komst naar Duitsland voor dit onderwerp. Hij verzamelt voor zijn studie aan de universiteit van Berlijn boeken van Iraanse toneelschrijvers, dichters en schrijvers van de twintigste eeuw. Het boek* 'Stegen van stilte' laat de rijke verscheidenheid van de moderne Perzische poëzie zien.
Iran is een antiek land met een rijke cultuur. In 539 v.Chr. verovert Cyrus II, de Grote, de stad Babylon. Hoofdstad van het enorme rijk wordt Persepolis. Maar Perzië ondergaat ook veel overheersingen. In 330 v.Chr. verovert Alexander van Macedonië het grote rijk. Later, in de 8 ste eeuw n.Chr. komen de Arabieren. Zij dwingen de Perzen zich aan de islam aan te passen. Maar de eeuwenoude cultuur blijft leven in de harten van de bewoners. Ook al zijn de meeste Iraniërs moslim, bijna iedereen viert toch Zoroastrische* feesten als Yalda en Nouruz, het Perzische Nieuwjaar. De vieringen hebben te maken met die oud-Perzische cultuur. Dat is de verbindende factor en dat is ook de reden dat het zoveel mensen blijvend aanspreekt.
Ook de twintigste eeuw kent de nodige Iraanse revoluties tijdens de sjah zoals de staatsgreep van 1953, de witte revolutie van 1963. Maar vanaf 1979 beheren de ayatollahs en overige geestelijkheid de Islamitische Republiek Iran. De vrijheid van mening van vóór 1979 verandert vaak in onderdrukking en censuur. Thema's veranderen ofwel thema's worden verhuld. Ook dit zou een interessant onderwerp zijn om te bestuderen.
Als Jabbar in 1988 zijn studie over de moderne Perzische literatuur moet opgeven, komt hij naar Nederland. Zijn boekenverzameling over moderne literatuur van vóór en ná 1979 neemt hij mee naar Amsterdam. Er is geen geld om de studie te voltooien. Als een weemoedige herinnering, als 'stegen van stilte' verdwijnen zijn boeken op de bovenste planken van een kast in de Smitstraat.
Jabbar is zeventig geworden: 'misschien kunnen de boeken een ander van dienst zijn'. Ze staan sinds 1988 in de 'stegen van stilte' daarboven op die onaanzienlijke planken. In een gelukkig contact met Universiteit Leiden ontstaat een plan. Jabbar's verzameling met al de mogelijkheden tot studie wordt opgenomen in de bibliotheek aldaar. Er zijn ook een paar films zoals 'de Appel' onder regie van Samira Makhmalbaf.
Op 11 maart 2020 komt Tijmen Baarda uit Leiden naar de Smitstraat in Amsterdam Oost om de verzameling op te halen en ter beschikking te stellen aan belangstellenden voor studiedoeleinden. De boeken zijn nu in goede handen want Tijmen is universitair vak-referent voor Midden-Oosten-studies en de islamitische wereld, waaronder de collecties Arabische, Hebreeuwse, Perzische en Turkse talen. Jabbar is blij met deze gelukkige, ja zingevende oplossing. Met dank aan Universiteit Leiden. Jabbar hoort graag de respons van docent en student op zijn boeken geschreven in zijn geliefde moedertaal.
info's:
Jabbar woont sinds 1988 in Amsterdam. Hij werd in 1949 geboren in Babolsar, een badplaats aan de Kaspische Zee.
* 'Stegen van stilte', moderne Perzische poëzie, Nafiss Nia en R.Bos 2007
Citaten uit Trouw naar artikel van Peter de Boer 12-5-'07 en van Loliet van Witteveen 21-12-'18
* Zoroaster was een Iraanse profeet ongeveer 1200 v.Chr., grondlegger van het Zoroastrisme, staats-religie onder Cyrus de Grote en oudste monotheïstische en dualistische levensopvatting
