Als je vanaf de Valentijnkade het Flevopark inloopt en het pad naar rechts aan de buitenkant van het park blijft volgen, kijk je op enig moment door de stuiken naar het Nieuwe Diep, ontstaan na een doorbraak van de Diemerzeedijk in 1422. Na de grote bocht kun je nog met een paadje naar rechts. Achter de heg kom je op een smal, scheef liggende tegelpad dat op de dijk langs de maalsloot naar het Nieuwe Diep ligt. Aan de linker oever van het Nieuwe Diep liggen omgevallen boomstammen in het water. Bij mooi weer liggen daar vaak een paar grote roodwangschildpadden van de zon te genieten op veilige afstand van de wandelaars.
Links van het pad tegen de onderkant van de dijk staan drie houten huisjes. Kleine, romantische huisjes omgeven door groen. Die liggen zomaar in Amsterdam. Min of meer verscholen achter het dijkje en een heg en aan de achterkant een grasveldje en het park. De drie “tuinderswoningen” hoorden vroeger bij de tuinderij van Papen. Aan het einde van het pad staat het voormalige poldergemaal uit 1881 gebouwd in een landelijke chaletstijl. Opgetrokken in donkere baksteen met witte, uitgesneden daklijsten. Het was een stoomgemaal met woning dat de Overamstelsche- of Outewalerpolder moest bemalen. Onderzoek tijdens de laatste restauratie (2009) heeft aangetoond dat het stoomgemaal gebouwd is op de fundering van een 17e eeuwse molen. Het gemaal is in ieder geval in 1915 en 1968 verbouwd. In 1916 is het geëlektrificeerd.
Sinds 1969 werd de molen niet meer voor bemaling gebruikt en de pompinstallatie is in 1984 gesloopt en afgevoerd. De dienstwoning werd bewoond tot 2004. Nu is distilleerderij en proeflokaal “t Nieuwe Diep” in het gemaal gevestigd, waar je ook gewoon een kopje koffie kunt drinken op het terras aan het water aan de andere kant van het gebouw. Om bij het gemaal te komen moet je over een houten bruggetje lopen.
Als je verder, links aanhoudend, door het park loopt zie je de achterkant van het gemaal. Het ligt prominent en hoog boven de kleine vijver, de voormalige maalkom. Bij mooi weer stralend wit in de zon. Een sprookjesachtig gebouw met rode pannendaken temidden van het weelderige groen.
Met de huisjes samen een onverwacht juweeltje in de stad.
Bronnen:
Programma van eisen. Prijsvraag herbestemming gemaal Flevopark 2005
http://www.stadsherstel.nl/168/restauratie/17e-eeuwse-molenfundering-onder-het-flevogemaal/?id=271
https://schravendeelr.wordpress.com/2013/02/28/de-zeeburgerdijk-breekt-door-ontstaan-nieuwe-diep-en-braken/
Gemaal en huisjes staan op de Gemeentelijke monumentenlijst, waar de tuindershuisjes vissershuisjes genoemd worden.
Zie ook:
http://www.geheugenvanoost.nl/53535/nl/in-het-flevopark
