Nieuwsgierig geworden door het verslag over de geheime gang onder de oude Hoofdsynagoge Een opzienbarende vondst ben ik het Stadsarchief van Amsterdam eens ingedoken.
Vervolg op Een opzienbarende vondst
Diefstal uit de synagoge in de Linnaeusstraat in 1945.
Er zou toch meer over dit voorval te vinden moeten zijn. De kranten lieten me een beetje in de steek, maar in de dagrapporten van de politie bleek gelukkig wel wat te vinden.
De Hoofdsynagoge lag aan de Linnaeusstraat en in diezelfde straat stond een politiebureau. Gelukkig zijn de rapporten uit 1945 bewaard gebleven. Een dagrapport van de politie bevatte een opsomming van alle bijzonderheden die op een dag waren gebeurd. Omdat er nog steeds gebrek was aan papier, werden de rapporten in 1945 samengeperst op één velletje papier, een stuk kleiner dan A4.In het rapport van 30 september 1945 staat de inschrijving dat twee AP's (jargon voor agenten van politie) een 17-jarige jongen hadden binnengebracht, vanwege diefstal van een kan en een schaal, beide van zilver en afkomstig uit de Synagoge. Vanuit het Nieuw Israëlitisch Weekblad weet ik, dat het om een speciale schaal en kan ging, bedoeld voor de Kohaniem. Dat is degene die als eerste wordt opgeroepen voor de Toralezing. Ook spreken de Kohaniem op feestdagen in de synagoge de priesterlijke zegen uit. Schaal en kan bleken verstopt te zijn in een geheime gang.
In het dagrapport van 1 oktober 1945 staat hoe dat in zijn werk is gegaan, de IP (weer jargon, de afkorting voor inspecteur van politie) Bijlsma heeft ter plaatse onderzoek gedaan en stuitte daarbij op de geheime gang. Die lag vol met een grote hoeveelheid zilveren voorwerpen en andere kunstschatten. De heer Kleerekoper, voorzitter van de Joodsche Coördinatiecommissie gaf uitsluitsel: het ging om een aantal wetsrollen en bijbehorende sieraden, afkomstig uit heel Nederland.
De waardevolle voorwerpen werden allemaal naar boven gebracht en veilig bewaard in het politiebureau Linnaeusstraat. Die bewaarplaats werd toch niet zo veilig gevonden en in het dagrapport van 5 oktober is te lezen dat alles in de kluizen van de Rotterdamsche Bank aan het Rokin is opgeborgen. Volgens een schatting van de Joodsche Coördinatiecommissie hadden de spullen een waarde van ongeveer 150.000 gulden. In het Nieuw Israëlitisch Weekblad staat een deel van de verstopte goederen op de foto.
Het dagrapport vermeldt de betrapte jonge dader met naam en toenaam. Ik heb die gegevens weggehaald, uit privacy-overwegingen. Als hij nog leeft dan is hij 85 jaar oud en er is geen enkele reden om de naam nu weer naar voren te halen.
-------------------------------------------
Klik rechts (icoontje) bovenaan op de foto/het artikel en de foto/het artikel wordt vergroot weergegeven.
2434 keer bekeken