Vervolg op Een opzienbarende vondst

Diefstal uit de synagoge in de Linnaeusstraat in 1945.

1 Fan
Synagoge_1954_Linnaeusstraat .<br />Foto: Beeldbank Amsterdam

Synagoge_1954_Linnaeusstraat .
Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

Nieuwsgierig geworden door het verslag over de geheime gang onder de oude Hoofdsynagoge Een opzienbarende vondst ben ik het Stadsarchief van Amsterdam eens ingedoken.

Er zou toch meer over dit voorval te vinden moeten zijn. De kranten lieten me een beetje in de steek, maar in de dagrapporten van de politie bleek gelukkig wel wat te vinden.

De Hoofdsynagoge lag aan de Linnaeusstraat en in diezelfde straat stond een politiebureau. Gelukkig zijn de rapporten uit 1945 bewaard gebleven. Een dagrapport van de politie bevatte een opsomming van alle bijzonderheden die op een dag waren gebeurd. Omdat er nog steeds gebrek was aan papier, werden de rapporten in 1945 samengeperst op één velletje papier, een stuk kleiner dan A4.In het rapport van 30 september 1945 staat de inschrijving dat twee AP's (jargon voor agenten van politie) een 17-jarige jongen hadden binnengebracht, vanwege diefstal van een kan en een schaal, beide van zilver en afkomstig uit de Synagoge. Vanuit het Nieuw Israëlitisch Weekblad weet ik, dat het om een speciale schaal en kan ging, bedoeld voor de Kohaniem. Dat is degene die als eerste wordt opgeroepen voor de Toralezing. Ook spreken de Kohaniem op feestdagen in de synagoge de priesterlijke zegen uit. Schaal en kan bleken verstopt te zijn in een geheime gang.

In het dagrapport van 1 oktober 1945 staat hoe dat in zijn werk is gegaan, de IP (weer jargon, de afkorting voor inspecteur van politie) Bijlsma heeft ter plaatse onderzoek gedaan en stuitte daarbij op de geheime gang. Die lag vol met een grote hoeveelheid zilveren voorwerpen en andere kunstschatten. De heer Kleerekoper, voorzitter van de Joodsche Coördinatiecommissie gaf uitsluitsel: het ging om een aantal wetsrollen en bijbehorende sieraden, afkomstig uit heel Nederland.

De waardevolle voorwerpen werden allemaal naar boven gebracht en veilig bewaard in het politiebureau Linnaeusstraat. Die bewaarplaats werd toch niet zo veilig gevonden en in het dagrapport van 5 oktober is te lezen dat alles in de kluizen van de Rotterdamsche Bank aan het Rokin is opgeborgen. Volgens een schatting van de Joodsche Coördinatiecommissie hadden de spullen een waarde van ongeveer 150.000 gulden. In het Nieuw Israëlitisch Weekblad staat een deel van de verstopte goederen op de foto.

Het dagrapport vermeldt de betrapte jonge dader met naam en toenaam. Ik heb die gegevens weggehaald, uit privacy-overwegingen. Als hij nog leeft dan is hij 85 jaar oud en er is geen enkele reden om de naam nu weer naar voren te halen.

-------------------------------------------

Klik rechts (icoontje) bovenaan op de foto/het artikel en de foto/het artikel wordt vergroot weergegeven.

Vondst van de diefstal. Foto: Richard Keijzer Bron:: Nieuw Israelitisch  Weekblad

Vondst van de diefstal. Foto: Richard Keijzer Bron:: Nieuw Israelitisch Weekblad

Alle rechten voorbehouden
Politierapport.

Politierapport.

Alle rechten voorbehouden
Politierapport

Politierapport

Alle rechten voorbehouden
Politierapport

Politierapport

Alle rechten voorbehouden
Tekening van de Sjoel in de Linnaeusstraat. Foto: Afkomstig van Richard Keijzer Foto: Beeldbank Amsterdam

Tekening van de Sjoel in de Linnaeusstraat. Foto: Afkomstig van Richard Keijzer Foto: Beeldbank Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

Alle rechten voorbehouden

2425 keer bekeken

2 reacties

Voeg je reactie toe
Jo Haen - van Langen

Synagoge

Gesloopt door de gemeente, net als de Bonifatius.
Hans Olykan

-------------------------------

Tuurlijk !!! Ja, ze zijn goed in mooie dingen slopen hë ! Jammer ... vergane glorie...
Marianne Althof

-------------------------------

Nog erger, op die plaats kwam het lelijkste gebouw van de straat.
John Eshuis

-------------------------------

Het mooiste plein van Nederland naar G..d geholpen
Hans Olykan

-------------------------------

Ach ja, ik heb niks met allerhande godshuizen, maar ik ben wel gek op al die architectuur en sfeer in je buurt..........
John Eshuis

john eshuis

john eshuis

Onder het altaar was ook een gang (althans je kon er gewoon inkruipen) en die liep in een haakse hoek naar rechts en daar liep het naar beneden, niemand durfde verder. Ook in een muurkast (gewone ondiepe kledingkast) zat in de vloer een luikje. Allemaal heel geheimzinnig en eng, we ontdekten (avontuurlijke jeugd) het tijdens de leegstand, even voordat het gesloopt werd.

Toch leuk om te concluderen dat mijn fantasie niet helemaal op de loop ging pakweg 1962, maar er hing een heel eng aura daar, we waren nooit bang, maar er zijn plaatsen.....
John Eshuis