Er bleken al verschillende bezoekers binnen te zijn en ik werd vriendelijk ontvangen door Eric Meursing, initiatiefnemer voor dit museum. Meteen al goed nieuws te melden: ook na 1 januari 2024 blijft dit museum open op vrijdag, zaterdag en zondag van 12.00- 16.00 uur! Maar kom maar gauw, want ik vind het museum erg de moeite waard.
Direct na de ingang staat een vitrinekast met spullen, die nu in het Betondorp gemaakt worden, zoals kaarten, sieraden (o.a. een betonkogeltje) en bier. Ook liggen er exemplaren van Ons Amsterdam uit april 2022, dat vol staat met verhalen en foto’s over de geschiedenis van Betondorp. Voor het Geheugen van Oost mag ik een exemplaar meenemen, daar ben ik erg blij mee! Op de voorkant staat een mooie foto van Hans van den Bogaard: de hoek van de Veeteeltstraat met de Graanstraat met een rode Canta op de stoep. ‘Een villawijk voor de arbeider’, 100 jaar Betondorp.
Wat maakt Betondorp uniek?
Vaak wordt in Amsterdam de stijl van de Amsterdamse School, ongeveer 1910-1925, genoemd met de kenmerkende uitbundige, dynamische architectuur. Echter in Oost hebben we ook de stijl van Betondorp! Na de annexatie van de gemeente Watergraafsmeer op 1 januari 1921 kwam Amsterdam snel in actie. Honderd jaar geleden begon de bouw van de eerste sociale woningbouwwijk in Amsterdam. De wijk werd opgetrokken in beton om zo snel mogelijk de woningnood te kunnen bestrijden. De opzet: een centraal achthoekig plein: de Brink, hofjes, straten en veel groen. Aan de Brink kwamen centrale voorzieningen zoals een leeszaal en verschillende winkels. Kerk en kroeg ontbraken, gezien de socialistische opvattingen van Arie Keppler, directeur van de Gemeentelijke Woningdienst en opdrachtgever. Uiteindelijk werden in Betondorp negen verschillende bouwsystemen ontwikkeld en dat is te zien, wanneer je door Betondorp wandelt. Betondorp kreeg 400 eengezinswoningen en 500 tweegezinswoningen. Betondorp werd een proeftuin voor de ‘arbeidersutopie’ en door hun optimistische geloof in een betere wereld voor arbeiders raakten veel bewoners erg verbonden met Betondorp. Door een tekort aan materialen werd het eerste deel van Betondorp van beton gemaakt. Toen er weer bakstenen verkrijgbaar waren, werden de huizen erna daarmee gebouwd.
Wat is er te zien in het Museum?
Op informatieborden van Ons Amsterdam wordt de geschiedenis van Betondorp getoond, er staan voorwerpen uit de beginperiode zoals een zwarte bakeliet telefoon, een oude radio en platenspeler. Er liggen kaarten, waarop bezoekers hun band en herinneringen met Betondorp kunnen beschrijven. Sommigen raken niet uitgepraat en geschreven! Ook zijn er verhalenvertellers actief o.a. op 5 en 12 november a.s., dagen waarvoor men zich kan inschrijven. Op de bovenverdieping worden films vertoond en kan men foto- en
informatieboeken inzien. En daarvan wordt veel gebruik van gemaakt en herinneringen worden gedeeld. Een verademing ook voor mensen met geheugenproblemen, denk ik.
Hoe komt het museum aan deze woning in de Harkstraat?
Dit huisje bleek leeg te staan, evenals meerdere woningen, dit in kader van renovatie. Eric Meursing heeft toen het initiatief genomen om een tijdelijk museum in te richten, in de andere leegstaande huizen werken kunstenaars. Eric werkt in de buurt om mensen met mekaar te verbinden. Er wonen nog steeds oude Betondorpers in de wijk, samen met jongeren, die er later zijn ingetrokken. Om die groepen met elkaar te verbinden, elkaar te leren begrijpen en samen op te trekken is het van belang om projecten en initiatieven te ontwikkelen.
Tot slot.
Natuurlijk blijven we bij Betondorp aan Johan Cruijff en de Meer denken, maar vergeet niet de anderen zoals Ed van der Elsken en Willeke van Ammelrooy! Én natuurlijk ook de aparte bouwstijlen met de rijke geschiedenis van Betondorp!
Voor meer informatie: Eric Meursing info@madeinbetondorp.amsterdam 06-54 64 65 76. Op aanvraag is het museum ook op andere momenten te bezoeken.
