A.P. van Gendt
Frits Slicht
Inleiding
Hoewel dit Bureau niet in Amsterdam Oost was gevestigd, vind ik het belangrijk genoeg om iets over deze instelling te schrijven. Bijna elke bewoner uit Amsterdam met een joodse achtergrond heeft op de een of andere manier met dit Bureau te maken gehad.
Oprichting Bureau Joodse Zaken
Na de Februaristaking in 1941 richtte de bezetter binnen het Amsterdamse politiekorps een politieke recherche op, die zich zou bezighouden met de bestrijding van oppositionele groepen: makers van illegale bladen, saboteurs etc. Het Bureau werd gevestigd in de Nieuwe Doelenstraat. Vele verdachten werden naar dit Bureau overgebracht om daar te worden verhoord.
Sybren Tulp
Op 7 mei 1941 werd de NSB’er Sybren Tulp hoofdcommissaris van de Amsterdamse politie. Hij wist de bezetter ervan te overtuigen dat het uitvoeren van anti-joodse maatregelen het best aan ‘zijn korps’ kon worden overgelaten en hij stelde voor een Bureau Joodse Zaken op te richten onder leiding van de felle antisemiet Rudolf Dahmen von Buchholz, ondanks zijn Duits klinkende naam een Nederlander.
Hoewel het Bureau officieel werd opgericht per 1 juni 1942 hield dit Bureau zich al voor die tijd bezig met bijvoorbeeld de jacht op joodse zwarthandelaren. Bureau Joodse Zaken bemoeide zich in principe met alle zaken waar joden waren betrokken. Ging het om een fietsendiefstal, dan werd dit Bureau er bij betrokken (in de zin dat een doorslag van het proces-verbaal naar het Bureau ging). Maar de belangrijkste taak was toch wel het opsporen van ondergedoken Joden (om deze vervolgens over te dragen aan de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung).
Bronnen
Vele van de door het Bureau Joodse Zaken opgemaakt rapporten zijn gedigitaliseerd en in te zien bij het Gemeentearchief Amsterdam.
Bovenstaand verhaal is gebaseerd op: Handleiding Meldingsrapporten Politie 1940-1945.
Voor meer informatie over genoemde personen, zie:
Dahmen von Bucholz en Sybren Tulp.
Volgende verhaal: Verhaal van een vals persoonsbewijs, deel I
