Man & schaap

‘Man & Schaap’ is van de Amsterdamse kunstenaar Merijn Bolink. Het beeld is van brons, en het bevindt zich sinds 2003 in een vijver tussen de Flevoparkweg, Zeeburgerdijk en Zuiderzeeweg.
 
Midden in het water steken een schapenkop en een hoofd van een man boven het water uit. Ze kijken elkaar recht in de ogen aan. Stralen water komen uit de ogen van de man en zijn gericht op de ogen van het schaap. Beiden staan tot aan hun nek in het water.
   Volgens Bolink ontstaat er een vorm van communicatie tussen mens en dier wanneer ze elkaar in de ogen aankijken, ook al hebben ze geen idee wat er in de ander omgaat. De waterstralen uit de ogen van de man zijn volgens hem een vertaling van dat gevoel. De lichamen van beiden bevinden zich onder water. De kunstenaar verwijst daarmee naar het verleden van dit gebied. Doorbraken in de oude Zeeburgerdijk waren vroeger schering en inslag waardoor de achterliggende polder onder water kwam te staan.
    Bolink ontdekt en creëert als een wetenschapper. Z’n beelden zijn meestal opgebouwd uit bestaande objecten, dode dieren of planten. De procedés die hij toepast zijn verdubbeling, versmelting of ontleding. In alle gevallen gaat het er volgens hem om ‘de ziel van dingen’ bloot te leggen.
 
Hitchcock
Bolink maakte ooit een schetsje voor een fontein met twee koppen: een man en een vrouw. Later neemt hij dat schetsje als uitgangspunt voor zijn ontwerp. Voor het presentatiemodel heeft hij enkele voorbeeldkoppen nodig. Hij gaat naar een feestwinkel en vindt daar een masker van Hitchcock. Het is precies het hoofd dat hij in gedachten heeft: ‘Ik vond daar ook het hoofd van een schaap. Het idee van een mens en een dier leek me toen veel interessanter, en het is een oud thema van mij: de relatie tussen mens en dier, het wederzijds onbegrip.’
   Met dit idee hoeft hij ook niet na te denken over de richting van de waterstralen. ‘Als je hoofden hebt van twee mensen, een man en een vrouw, wordt het heel belangrijk of de straal van de een naar de ander gaat of omgekeerd. Vanuit de ogen van de man naar de ogen van het schaap is heel logisch. Als mens kun je namelijk op allerlei manieren kijken. Als dier kun je dat niet, terwijl er toch heel veel omgaat in een dier. Dat intrigeert me.’
   Het hoofd van Hitchcock als model wil hij niet gebruiken: ‘Ik dacht toen aan een vriend van mij. Hij heeft een heel karakteristiek joods hoofd en ook geen haar. In dezelfde seconde dat ik aan hem dacht kwam in mijn hoofd op dat hij Schaap met z’n achternaam heette. Dat kwam zo goed bij elkaar, het moest wel een soort teken zijn.’ (citaten afkomstig uit: De Fonteinen van Amsterdam, 2005)
 
Merijn Bolink – geboren in 1967 in Amsterdam – is beeldhouwer, installatiekunstenaar en tekenaar. Hij studeert van 1987 tot 1992 aan de Academie van Kunst en Industrie (AKI) in Enschede, en woont en werkt in Amsterdam.

Het volgende gedicht is van mijn hand, en het heeft het kunstwerk als uitgangspunt.
 
Droef bekoorlijk
 
De wind haast
en raast
aan me voorbij,
ergens ver weg
blèrt een schaap
 
licht van bliksem
schrikt, de hemel huilt
in het grauwe water
staat een schaap, ze kijkt
me strak in de ogen aan
 
droevig bekoorlijk ademt
ze haar woorden
in mijn oor, zwemmen
onze dromen tegen
de stroom
 
en verstaan
wij elkaar, daar
 
in dat groezelige water.

Uit: Beelden van Oost, 2022.