Jurk en cultuur

Liedje van verlangen

1 december 2023

Auteur: Dineke Rizzoli, fotograaf en schrijver

Wereldmuseum/Tropenmuseum

Kledingstijl is manier van doen, graadmeter van gedrag, liedje van verlangen

het kunstwerk 'Territory Dress' in WERELDMUSEUM Amsterdam Oost

Louise en ik bezoeken het Wereldmuseum Linnaeusstraat 2 op 23 november [2023]. Mijn museumjaarkaart is diezelfde ochtend in de bus gevallen. Gratis toegang dus. We gaan kijken bij drie tentoonstellingen om foto's te maken. De GeheugenvanOost-expo 'Sterke Staaltjes' op POST OOST met voorbeelden van stoffen uit de hele wereld wordt vernieuwd en aangevuld met foto's van kledingstukken aanwezig in het Wereldmuseum. Vooral het kunstwerk 'Territory Dress' van de Britse kunstenaar Susan Stockwell maakt indruk want het gaat over vroegere en hedendaagse invloed van kolonisatie. Het werk, een jurk, is gemaakt van landkaarten, die verwijzen naar landsgrenzen, handel en macht. Als je opmerkzaam bent, zie je dat er in verwerkt zijn de voormalige koloniën: Indonesië, Suriname en het Caraïbische deel. De sleep van de jurk is gemaakt van Surinaamse angisa’s, hoofddoeken, bedrukt met landkaarten. Donkere bloemen tegen een blauwe zee, van gevouwen batikstof, tonen dit symbool van Indonesië. Onze foto's van jurken vertellen over deze eigenheid van een cultuur.

Het telt overigens voor ieders kleding. Wat je draagt dat ben je. Je kleding is van invloed op jezelf en op hoe de mensen om je heen jou beoordelen. Je kleding zendt altijd signalen uit naar anderen. Kleding is zo belangrijk dat zelfs Barbie* verschijnt in kleding uit alle wereldcultuur-gebieden.

-In de tijdelijke tentoonstelling 'Diva's' in het Wereldmuseum museum-etage 2, hangen jurken, gedragen door idolen uit de Arabische, islamitische, films, waaronder Bahiga Hafez en de Egyptisch-Italiaanse Dalida.

-In de pemanente tentoonstelling 'Onze Koloniale Erfenis' op etage1, speelt kleding eveneens een cultuur-gebonden rol. In de zeventiende eeuw werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, via de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC), een koloniale mogendheid. Vanaf die tijd werkten slaven uit Africa op de plantages. Zij ontwikkelden een eigen communicatie-vorm. Ook in de negentiende eeuw vestigde Nederland, met geweld, het gezag over Indonesië en bleef machtig in Suriname en Antillen.

-In de permanentetentoonstelling 'Things That Matter' op etage 0 kijken we naar een wereldwijd thema: 'Kleding is een van de sterkste manieren om een statement te maken over wie je bent'. Elke cultuur heeft zijn eigen zeggingskracht. Dat geldt zeker voor de kleurrijke kente [stof uit Ghana red.] Coco: 'Daardoor voel ik mij verbonden met Afrika'. Angia's, Surinaamse hoofddoeken, geven op de plantages geheimelijk boodschappen door. Eigen identiteit |||

Signalen kunnen we begrijpen en aanvaarden. Het leidt tot meer verbinding in Oost. Wens: Dat we steeds beter met elkaar deze aanknooppuntenten weten te vinden. En dat we vanuit acceptatie gemakkelijker verbinding maken met anderen. Zodat we, in zekerheden en onzekerheden, elk mens beter tegemoet kunnen treden. Het Wereldmuseum is om deze reden meer dan een bezoek waard. Louise en ik genoten er van.