Spitskopstraat 10 II – Het gezin van Haïm Pais (8)

Naar het einde, dochter Sara komt inwonen

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Spitskopstraat
Joodse Raadkaart Haïm of Chaim Pais, bron: Arolsen Archives

Joodse Raadkaart Haïm of Chaim Pais, bron: Arolsen Archives

Op 19 november 1942 wordt in een enkel zinnetje vermeld dat Haïm naar Westerbork is gedeporteerd. Volgens de kaart van De Joodse Raad zou het 21 november 1942 zijn. Opvallend genoeg blijft Rachel achter in de woning in de Spitskopstraat. Mogelijk had haar opname in het ziekenhuis daar nog iets mee te maken. Had Rachel misschien een besmettelijke ziekte? 

Een maand later komt de dochter Sara (Saartje) Leuiken - Pais en haar kind bij haar moeder inwonen. Volgens het dossier gaat het om een dochter van ongeveer een jaar. Sara heeft dan net een periode in een rusthuis doorgebracht. Zij werd daar op kosten van Sociale Zaken (de nieuwe naam voor Het Bureau) verpleegd. Het zou gaan om een Rusthuis Loeza in de Van der Pekstraat. Als het om het rusthuis Loeza gaat, klopt het adres niet. Rusthuis Loeza zat namelijk in de Den Texstraat op nummer 1 huis. Op de woningkaart staat de stempel: pensioncontrole. Zeker is het wel dat er heel veel mensen inwonend waren en een van de eerste die is ingeschreven is Sara Leuijken – Pais. Of het ook echt een rusthuis is, is niet helemaal duidelijk. Op dit adres zat niet echt een rusthuis, wel een pension. In 1942 is er nog wel sprake van een Rusthuis ‘Zonlicht’ van mevrouw B. Loeza. 

Volgens de website van het Joods Monument zat er wel een rusthuis op dit adres. Dit pension (of rusthuis) stond onder leiding van Zacharias Loeza. Zijn vrouw, Betje Loeza van der Ster, was gediplomeerd verpleegster. Waarom Sara is ‘verpleegd’ op dit adres is niet duidelijk. Mogelijk heeft het te maken met het feit dat haar man, Simon Leuiken, naar Duitsland ‘is gezonden’. Op de kaart van de Joodse Raad staat dat hij op 10 november 1942 op transport is gegaan.  

Keuringsoproep voor Saartje Leuiken – Pais, bron: dossier Maatschappelijke Steun van Haïm Païs.

Keuringsoproep voor Saartje Leuiken – Pais, bron: dossier Maatschappelijke Steun van Haïm Païs.

Sara moet zich na de verhuizing, naar de Spitskopstraat, laten keuren door de Gemeentearts. Volgens het uitgegeven attest is zij niet valide om te werken. De uitkering die zij kreeg, komt te vervallen. De uitkering van haar moeder, waar ze is gaan inwonen, wordt echter verhoogd naar fl. 15,30 per week. Sara en haar kind worden volgens het dossier op 7 maart 1943 naar Duitsland ‘getransporteerd’. Waarschijnlijk waren zij al eerder in Westerbork (zie verder verhaal 11). Per 11 maart 1943 wordt de uitkering van Rachel verlaagd tot fl.10,75.

Verder zijn er volgens het dossier geen bijzonderheden te vermelden. Behalve dan dat Haïm nog in Westerbork zou zijn, dat Sara niet thuis was toen de Gemeentearts op bezoek kwam op 22 februari 1943 en dat Mevrouw Pais op 26 maart naar Westerbork is gegaan.

Formulier uit het dossier van het gezin Pais waarin wordt vermeld dat Rachel naar Westerbork is. Bron: dossier Maatschappelijke Steun van Haïm Païs.

Formulier uit het dossier van het gezin Pais waarin wordt vermeld dat Rachel naar Westerbork is. Bron: dossier Maatschappelijke Steun van Haïm Païs.

In het dossier zit nog een officieel formulier waarin wordt aangegeven dat Rachel naar Westerbork is.
Joodse Raadkaart Rachel Pais - Wijnschenk, bron: Arolsen Archives

Joodse Raadkaart Rachel Pais - Wijnschenk, bron: Arolsen Archives

NAAR: Spitskopstraat 10 II – Het gezin van Haïm Pais (1)

OF NAAR: Spitskopstraat 10 II – Het gezin van Haïm Pais (9)

Alle rechten voorbehouden

28 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe