Spitskopstraat 7 III – Het gezin Aardewerk (5)

De kinderen van Joseph en Jansje (1): Rebecca en Esther

Verteller: Frits Slicht Frits Slicht
Auteur: Frits Slicht Frits Slicht
Spitskopstraat
De drie paviljoens van het Paedagogium Achisomog. Bron: Boschblaadjes; maandelijksch orgaan der Vereeniging Centraal Israëlitisch Krankzinnigen Gesticht in Nederland voor de Geestelijke Volksgezondheid der Joden, jrg 4, 1935, no 1, 01-06-1935

De drie paviljoens van het Paedagogium Achisomog. Bron: Boschblaadjes; maandelijksch orgaan der Vereeniging Centraal Israëlitisch Krankzinnigen Gesticht in Nederland voor de Geestelijke Volksgezondheid der Joden, jrg 4, 1935, no 1, 01-06-1935

Rebecca, geboren op 23 juni 1918. Zij wordt op 26 juli 1922 opgenomen in de Joodse psychiatrische inrichting in Apeldoorn (ook wel: Het Apeldoornsche Bos). Feitelijk was er tot 1925 nog geen kinderafdeling. Het later bekende Paedagogium Achisomog wordt in 1933 officieel geopend en heeft dan ook eigen paviljoens. Hoe Rebecca tot haar 7e jaar is opgevangen? Hoogstwaarschijnlijk wel in een aparte groep of afdeling en vanaf 1925 op de kinderafdeling, vanaf 1933 het Paedagogium Achisomog.

Lokaal in het Paedagogium Achisomog, bron: De Vrijdagavond; joodsch weekblad jrg 6, 1929, no 10, 07-06-1929

Lokaal in het Paedagogium Achisomog, bron: De Vrijdagavond; joodsch weekblad jrg 6, 1929, no 10, 07-06-1929

Als zij de volwassen leeftijd bereikte zal zij zijn overgeplaatst, maar zij is tot aan de beruchte ontruiming op 21 januari 1943 patiënt geweest. Zij is net als haar medebewoners van het Apeldoornse Bos via Westerbork op transport gegaan. Op 25 januari 1943 werd zij in Auschwitz vermoord.
Kaart Joodse Raad Rebecca Aardewerk dochter, bron: Arolsen Archives

Kaart Joodse Raad Rebecca Aardewerk dochter, bron: Arolsen Archives

Esther is het tweede kind, zij wordt geboren op 17 november 1919.

Aankondiging van de verloving van Eddy Aardwerk en Sal Schrijver, bron: Het Volk van 20-06-1940.

Aankondiging van de verloving van Eddy Aardwerk en Sal Schrijver, bron: Het Volk van 20-06-1940.

Zij is naaister. Esther trouwt op 30 september 1942 met Salomon Schrijver (geboren op 23 maart 1920). Salomon is volgens zijn archiefkaart werkzaam als grondwerker, het Joodsmonument.nl noemt hem echter ambtenaar. Het zou kunnen dat hij ambtenaar is geweest en door de anti-Joodse maatregelen werd ontslagen om daarna de markt op te gaan.
Marktkaart van Salomon Schrijver, bron: Indexen SAA.

Marktkaart van Salomon Schrijver, bron: Indexen SAA.

Bij het Stadsarchief ligt namelijk een marktkaart (datum van inschrijving: 2 april 1941), vandaar blijkbaar dat op de kaart van de Joodse Raad werd aangegeven dat hij koopman was.
Portretfoto van Salomon (Sally) Schrijver, datering 28 juni 1941. Bron: JCK

Portretfoto van Salomon (Sally) Schrijver, datering 28 juni 1941. Bron: JCK

Toen hij in 1939 werd afgewezen voor de dienstplicht was hij nog studerend, scholier aan de HBS. Hij zat in de vijfde klas HBS-B aan het Roelof Hartplein en had plannen om naar Indië te gaan. Hij was 1 meter 571 mm groot met een gewicht van 55 kilo. Hij werd aanvankelijk tijdelijk ongeschikt geacht en uiteindelijk voor goed ongeschikt. Er staan verder nog wat cryptische opmerkingen, ik mee te lezen dat hij niet om zou kunnen gaan met paarden en wil ook niet in aanmerking komen voor een officiersopleiding. Wat wel duidelijk is, is dat hij ritueel eten erg op prijs zou stellen. 

Op 28 juni 1940 kondigen zij hun verloving aan als Eddy Aardwerk en Sal Schrijver. Zij trouwen twee jaar later op de 30ste september 1942. Esther en haar man wonen voor korte tijd in de Louis Bothastraat, 15 huis vanaf 15 oktober 1942. Het gaat om inwoning, de hoofdbewoner is Mietje Springer, dochter van Marcus Springer en Esther Springer – Salomon (beiden overleden).  Esther wordt in Auschwitz vermoord, op 31 januari 1944. Van Salomon is bekend dat hij in Midden Europa, op 31 maart 1944, is vermoord.

Kaart Joodse Raad van Salomon Schrijver, bron: Arolsen Archives

Kaart Joodse Raad van Salomon Schrijver, bron: Arolsen Archives

Kaart Joodse Raad van Esther Schrijver - Salomon, bron: Arolsen Archives

Kaart Joodse Raad van Esther Schrijver - Salomon, bron: Arolsen Archives

 

NAAR: Spitskopstraat 7 III – Het gezin Aardewerk (1)

OF NAAR: Spitskopstraat 7 III – Het gezin Aardewerk (6)

Alle rechten voorbehouden

97 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Achterzijde Louis Bothastraat 21-27; oorlogsschade; het hout is uitgesloopt door het publiek, juni 1945. Foto uit het archief van de Gemeentelijke Dienst Volkshuisvesting en rechtsvoorganger: glasnegatieven, SAA.

Achterzijde Louis Bothastraat 21-27; oorlogsschade; het hout is uitgesloopt door het publiek, juni 1945. Foto uit het archief van de Gemeentelijke Dienst Volkshuisvesting en rechtsvoorganger: glasnegatieven, SAA.

Geen reacties

Voeg je reactie toe