Schrijf een gedicht. Lees zomerverhalen > hier onder
De stagiaire van het Amsterdam Museum had een workshop haiku schrijven georganiseerd bij de Open Inloop bij Buurtonline Pretoriusstraat 50. Workshoppers gingen aan de slag met de haiku. Op 13 december 2011 was de jaarafsluiting/opening Haiku-tentoonstelling van Geheugen van Oost met heerlijke Turkse hapjes en drankjes bij Mustafa's koffiehuis Javastraat 111. De gemaakte Haiku's met bijpassende foto werden door de 40 aanwezigen enthousiast bekeken. Het goede contact met het Turks koffiehuis kwam voort uit het project Buurtwinkels van het Amsterdam Museum. Gedurende vijf maanden werden Javastraat 111 vele bezoekers ontvangen door A.M. medewerkers. Directeur, conservator, verhalenvertellers van Geheugen van Oost werkte er bij toerbeurt. Het project Buurtwinkels was bijzonder. Maar nu terug naar het schrijven van gedichten en verhalen voor Geheugen van Oost. Welke dichtvorm gebruiken?
Een pantoen is oude dichtvorm uit Maleisië. De pantoum, een Europese variatie van de pantoen, werd begin negentiende eeuw in Frankrijk gebezigd en verspreidde zich. Dicht-regels worden om de andere regel herhaald. Let op: regel 5 = regel 2, regel 7 = regel 4 enzovoort; er zijn 20 regels. Het gedicht rijmt niet. Het is belangrijk dat je opschrijft wat je denkt en voelt. Pantoums zijn voortgekomen uit een volksgebruik in Maleisië. Pantoens werden eeuwen lang zowel gezongen als voorgedragen. De orale weergave is natuurlijk gediend met herhalingen. Ik vind het wel lijken op Rap. Ook hier worden de liedjes niet echt gezongen, meer snel opgezegd, dat is rap. Het ritme van lettergreep en woord blijft belangrijk.
De tanka is een gedicht, bestaande uit vijf regels met doorgaans 5-7-5-7-7 lettergrepen, zonder rijm of maat. Deze lyrische poëzie komt uit Japan uit de vijfde eeuw. De natuurimpressie roept diep gevoel op. De indruk die natuur op ons maakt valt samen met het eigen gevoel dat verwoordt wordt. Tegenhanger, de kyoka, gaat juist over gebeurtenissen en levendige, menselijke voorvallen.
De haiku is een veel gebruikte dichtvorm, geschreven in drie regels waarvan de eerste regel 5, de tweede regel 7 en de derde regel weer 5 lettergrepen telt. De haiku drukt een emotionele ogenblik-ervaring uit, vaak geïnspireerd door zen. Direct gericht zonder nadere omschrijving. De haiku is vooral seizoen gericht en samen met een foto kan het een mooi geheel vormen.
Pantoum, tanka en haiku roepen, gedachten, herinneringen en belevenissen op en inspireren tot het schrijven van een bijpassend verhaal. Ook de oorsprong van het kwatrijn is 'oosters'. Een kwatrijn is een gedicht van vier versregels en twee rijmklanken. Het rijmschema is meestal a-a-b-b, ook a-a-a-b. Omar Khayyam uit Noord-Iran dichtte in zijn Rubaiyat [ vertaling de Bruyn ]:
'De rondgang van ons komen en ons gaan,
daar vind je geen begin, geen einde aan.
De ware zin heeft niemand nog verstaan:
vanwaar dit komen en waarheen dit gaan?'
Willen we ons ook nu, net als in 2011, laten meeslepen door mooie en niet zo moeilijke dichtvormen zoals pantoum, tanka en haiku?
In ieder van ons schuilt een schrijver, een dichter! Succes en inspiratie gewenst.
lees verder de bijdragen op geheugenvanoost.amsterdam/page
httphttps://geheugenvanoost.amsterdam/page/74955/op-mijn-dakterras-in-oost
/75029/een-hofstee-in-de-meerhttps://geheugenvanoost.amsterdam/page/74994/genius-van-amstel.
- zie ook: project HoO [Haiku over Oost ] in artikel 'Op het Steve Bikoplein'
- Corrie Groen mailt:
Verder staat er nog een haiku bij mijn verhaal 73017/mijn-boom en Tijd-om-een-eindje-te-gaan-fietsen
