17 februari 1956

17 februari 1956

Onteigening oude Joodse begraafplaats
Personeel gevraagd

In 1956 werd een gedeelte van de oude Joodse begraafplaats Zeeburg ontruimd vanwege de aanleg van de Amsterdamse Brug.
Hieronder een stukje geschiedenis.

In 1714 kocht het bestuur van de Hoogduitse joodse gemeente van Amsterdam een stuk grond in Zeeburg, bij de Amsterdamsebrug, voor de aanleg van een nieuwe begraafplaats. Dit gebied hoorde toen nog bij Diemen. In 1896 werd de grond aan Amsterdam verkocht. De begraafplaats is tot 1942 in gebruik gebleven.

De Hoogduitse gemeente had al een begraafplaats in Muiderberg. Ze verwachtten echter dat die snel vol zou raken. Bovendien was die begraafplaats ver weg.
De Portugees Israëlische gemeente had een eigen begraafplaats in Ouderkerk aan de Amstel.

Joodse graven worden nooit geruimd omdat de doden in hun graf de jongste dag afwachten. Alleen onder rabbinaal toezicht kunnen doden worden herbegraven. Dat gebeurde toen in 1956 de Flevoweg werd aangelegd en het oudste deel van begraafplaats naar de nieuwe joodse begraafplaats in Diemen werd overgebracht. Het overplaatsen nam 2 jaar in beslag.

Joden worden altijd begraven en niet gecremeerd, want wat God geschapen heeft mag niet vernietigd worden. Zo snel mogelijk na het overlijden vindt een sobere begrafenis plaats, waarbij gebeden gezegd worden. Op het graf wordt een steen geplaatst. De begraafplaatsen van de Hoogduitse joden herkent men gewoonlijk aan de rechtopstaande stenen. De Portugese joden daarentegen zijn gewend om hun graven met een liggende steen af te dekken.

Alle namen van de 34.762 mensen die op Zeeburg zijn begraven staan geschreven in het begraafregister van Zeeburg. De taal van het register is Hebreeuws/Jiddisch. Schrijver en microbioloog Jits van Straten heeft een index met transcriptie en ‘vertaling’ van het register gemaakt.

In verband met het opknappen van de begraafplaats dit jaar en het plaatsen van een nieuwe poort werd er een oproep geplaatst in de Wie Weet rubriek met daarbij een aantal foto's van dit gebeuren.

1 Juli 2012 zal de gedeeltelijk opgeknapte begraafplaats met het nieuwe hekwerk officieel worden geopend. Iedereen is daarbij van harte welkom. Wij houden u op de hoogte zodra er meer bijzonderheden bekend zijn.

Jo Haen

Bron: Stadsarchief Amsterdam.