Fred van der Zwalm
Het is de vroege 18e eeuw, laten we zeggen zo rond 1725. Amsterdam gonst van de bedrijvigheid. De VOC-schepen keren terug met schatten uit verre oorden, de grachten weerspiegelen de rijkdom van de Gouden Eeuw, en de lucht is gevuld met de geur van specerijen en versgebakken brood. Maar wacht, er is iets dat ontbreekt! Er is behoefte aan meer capaciteit om al die heerlijke grondstoffen te vermalen. En daar komt onze Gooyer om de hoek kijken!
Niet letterlijk natuurlijk. Ze is nog in de maak, een project van een slimme ondernemer die wel brood ziet in het brouwen van bier. Want dat is wat de Gooyer in eerste instantie doet: mout malen voor de bierbrouwers. Ze staat strategisch gepositioneerd aan de rand van de stad, waar de wind vrij spel heeft en de schippers makkelijk hun lading kunnen aanvoeren.
En wat een spektakel is het om haar in actie te zien! De wieken vangen de wind, met een zucht en een kraak. De molenaar, een stoere kerel met een rode kop en een baard vol meel, houdt alles in de gaten. Het hele bouwwerk trilt en davert zachtjes, terwijl de stenen hun werk doen. De geur van gemalen mout vermengt zich met de zilte zeelucht, een geur die je meteen doet verlangen naar een vers getapt biertje.
Door de eeuwen heen heeft de Gooyer verschillende eigenaren gekend en is ze voor diverse doeleinden gebruikt. Ze heeft niet alleen mout gemalen, maar ook verfstoffen, snuiftabak en later zelfs mosterd! Ze is een flexibele dame, die zich aanpast aan de veranderende tijden.
Maar er is ook een periode geweest dat het minder goed ging met onze Gooyer. In de 19e eeuw, met de komst van stoommachines, raakte ze een beetje in de vergetelheid. De molen stond er verlaten en verwaarloosd bij, haar wieken stonden stil en de wind had vrij spel in haar binnenste. Het was een trieste aanblik.
Gelukkig is er in de 20e eeuw iemand geweest die het belang van de Gooyer inzag. Ze werd gerestaureerd en in haar oude glorie hersteld. Nu staat ze daar weer te pronken, als een monument van de Amsterdamse geschiedenis.
En weet je wat zo mooi is? Je kunt haar nog steeds bezoeken! Je kunt naar binnen klimmen, de oude mechanismen bekijken en je voorstellen hoe het er vroeger aan toe ging. En als je goed luistert, hoor je misschien nog wel het zachte gekreun van de wieken en het gefluister van de wind die door haar heen waait.
Dus de volgende keer dat je langs de Gooyer loopt, neem dan even de tijd om stil te staan bij haar verhaal. Ze is meer dan alleen een molen; ze is een symbool van de Amsterdamse ondernemingsgeest, haar veerkracht en haar rijke geschiedenis. En wie weet, misschien krijg je wel zin in een lekker biertje๐บbij de naastgelegen brouwerijโฆ Proost!
ย
Bekijk hier het filmpje over de molen de Gooyer gemaakt door Sophie
