Nicolina Charlotte Elise Sant werd geboren in Paramaribo op 20 juli 1909 en overleed aldaar op 28 april 1990. Nicolina (Lientje) was de dochter van Nicodemus Nicolaas Sant (1884-1918/19) en Frederika Evelina Theodora Gondel (?-1912/13). Ze had twee oudere broers: William en Hennie. Lientje Sant verloor haar ouders op jonge leeftijd. Zij en haar broers werden geplaatst in het weeshuis van de Evangelische Broeder Gemeente in Paramaribo. Rond 1928 werd ze meegenomen naar Nederland door een zendelingen-echtpaar. Ze werkte als dienstmeisje in hun huis aan de Amsterdamse grachtengordel.
Haar werkgevers voerden een zeer strikt regime, Lientje kreeg slaag en sliep voor straf buiten in het kolenhok. Uiteindelijk zetten haar bazen haar op straat. Ze werkte vervolgens als dienstbode op verschillende adressen in Amsterdam en omgeving. Daarna is ze danseres in de In 1940 geopende nachtclub La Cubana van zanger-entertainer Max Woiski sr. Korte tijd heeft Lientje misschien ook in het O.L.V.G. gewerkt.
Als jonge vrouw zonder opleiding, waarschijnlijk was ze analfabeet, belandde ze in 1942 op de Amsterdamse wallen. Haar meest bekende adres was de peeskamer aan de Stoofsteeg 9. Lien was de eerste prostituee van kleur. Over haar Surinaamse afkomst zweeg ze. Ze vertelde dat ze een Afrikaanse prinses was. Vanwege haar exotische uitstraling en haar hazenlip gold ze als een bezienswaardigheid. Ze wist haar uiterlijk in haar voordeel in te zetten – ze verdiende goed aan haar werk op de Wallen. In de buurt en bij haar collega-sekswerkers was ze bekend als Tante Lientje. Haar klanten noemen haar Zwarte Lola. In de Surinaamse gemeenschap werd er met schaamte gesproken over ‘Blaka Lola’.
Lien Sant prostitueerde zich tijdens WO II tegen contante betaling en voor voedselbonnen. Met deze bonnen hield ze armlastige (eenouder) gezinnen in leven, vaak een zwarte moeder met dubbelbloed kinderen. In de hongerwinter aten er regelmatig gasten mee aan haar tafel, omdat zij nog steeds redelijk goed verdiende. Ook later stond Sant bekend om haar vrijgevigheid.
Nicolina Sant trouwde op 31-8-1966 in Amsterdam met Anthonius Johannes Geesink (1915-1967), caféhouder en oom van judoka Anton Geesink. Dit huwelijk bleef kinderloos.
Zij noemde zich na haar huwelijk mevrouw Lien Geesink-Sant, zo stond zij bekend in de Indische Buurt. Het echtpaar betrok Soembawastraat 30.
Een oud-bewoner van de Soembawastraat Eugèn Dimitruk vertelt over mevrouw Geesink-Sant:
In mijn jeugd was zij bij ons ook al bekend als Lola. Wij hebben haar nooit nageroepen of beledigd. Deze lieve vrouw werd, zover ik mij herinner in onze buurt niet vervelend behandeld( in ieder geval niet door de straatsschoffies uit de Soembawastraat (waaronder ikzelf). Toen ik zelf 10-12 jaar was heb ik met een vriendje, waarvan zijn broer een slagerij op de Zeedijk had, voor een “zakcentje” een periode op zaterdag boodschappen -vleeswaren, hoe verzin je het- rondgebracht op de wallen aan de dames en ook een paar keer aan Lola. (Hier wisten mijn ouders niets van).
Waarvan wij de eerste keer van schrokken, was dat als de dames ons moesten betalen voor deze boodschappen, verkondigden: ”Schat, even mijn tiet pakken”. Gelukkig was dit hun jargon voor de portemonnee.
In 1967 overleed Geesink.
Tot eind jaren ’70 bleef Lien zich prostitueren, het was haar enige bron van inkomsten. Haar vrijgevigheid en goedgelovigheid zouden er voor hebben gezorgd dat haar verdiensten snel verdampten. Het aantal klanten liep terug. Haar gedrag werd enigszins agressief. Pottenkijkers konden rekenen op een scheldkanonnade.
Waarschijnlijk had een vorm van dementie invloed op hoe ze haar omgeving ervaarde. Omdat mevrouw Lien niet meer voor zichzelf kon zorgen belandde ze in wooncentrum De Flessenman op de Nieuwmarkt (2) en vanaf 1981 in het Dr. Sarphatihuis (1). Uiteindelijk werd ze in 1985 met rolstoel en al op het vliegtuig naar Paramaribo gezet. Haar laatste levensjaren sleet zij in verzorgingshuis Albertina waar ze in de lente van 1990 berooid en eenzaam overleed. Zij werd begaven op ‘Vrede en Arbeid’. Acteur Frank Wijdenbosch zorgde ervoor dat er een steen op haar graf kwam.(2)
Meer
Van 2001 tot 2003 voerde acteur en theatermaker Frank Wijdenbosch de succesvolle theatershow Blaka Lola op over het leven van Nicolien Sant.
Op 22 juni 2024 programmeerde het Plein Theater in Oost de voorstelling ‘Blaka Lola, de Muze’ van Frank Wijdenbosch
Bronnen
https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/SantNicolien
Vrijwel ditzelfde artikel is door Anke Visser op Wikipedia geplaatst.
